Otamdan Qolgan Dalalar

Kitoblar Olami

Жарнамалары бар

Осы қолданба туралы

"Отамдан қалған далалар"- рамзий роман.

Muallif o‘z romanida fail sho‘rolar zamonida yashab, butun umri dalada ketmon chopib, serquyosh yurida yelkasi oftob ko‘rmagan, qut-barakot yurida kosasi oqarmagan munis o‘zbek xalqi siymosini Dehqonqul timsolida bədii talqin жетеді.

Өзбек әдебиетшілерінің тахлилича Тоғʻай Муроднинг ilk романи „Отамдан қалған далалар“ oʻzbek milliy әдебиеті тарихида маңызды оқиға болған. Асарни қайтатынға киришар экан, ёзушы oʻzini, озиң өмір туралы білім, идеяларын сыни taftıy oʻzini. Shu paytga qadar amal qilgan creative aqidalariga sodiq qolgan холдинг өмірі, қарапайым адамдар тұрмысын oʻzgacha nigoh bilan anglash yoʻlini tutadi.

Mustabid tuzum a normal zahmatkash mehnathli ayni oʻsha noʻgʻzligi, mehnatkashligi, halolligi, odob-andishasi nedeniyle xor boʻlayotganligini adib терең alam-iztirob, nadomatlar bilan tasvirlaydi. Асарда әлеуметтік рух — pafos keng koʻlam kasb болады. Роман орталығында Дехқонқұл тағдыри тұрады. Асар оқиғалары өмірі, тағдыр-қисми, рухани дүниеси, она-йер, киндик qoni toʻkilgan муқаддас қорғанмен берік bogʻliq, oʻzbekning ramzi degulik mehnatkash inson — бош кейіпкер Dehqonqul tildan soʻzlab verilir.

Dehqonqul obrazi — oʻzbek adabiyotida өнер кашфиот болады. Dehqonqul sovet davri әдебиеті қуаныш-shavq bilan қаламға алынған еңбек қаһармандарына пародия бағалау. U totalitar tuzum, qizil imperiya мемлекеті тәрбиелаб өсірген „mehnat kişisi“, „yangi inson“ timsoli, mustabid hokimiyat munofiqona mafkurasining tirik qurboni. Dehqonqul shoʻrolar hukumatining yaqin tengdoshi. Yozuvchi қаһарман тағдыри арқылы davrni, „sotsialistik қоғам тарихын білдіру“ni oʻz oldiga мақсат етіп qoʻymaydi.

Совет хокимии йылларының „мухим паллалари“ атайын четлаб оʻталады, халық уруши йылларында ақлини таныган бола 60-жылларда хам болалигича колверади. Bu hol aslo „mantiqsizlik“ boʻlib түспейді. Yozuvchi birinchi galda Dehqonqulni qul, mu shakllantirgany hayotiy tarzda qiziqtiradi.

Asarda bosh qahramon Dehqonqul oʻzbek xalqining timsoli ретінде tasvirlangan. Асарда үш авлод Джалолиддин Кетмон, оның oʻgʻli Aqrab va uning farzandi Dehqonqul obrazi арқылы oʻzbek xalqi hayotining fojiali Pakistani yoritib verilen. Bolalikdan qullik, zulmga koʻnikkan, lifeni тек еңбекдан құралған deb bilgan Dehqonqul uchun dalalari va paxtasi muhim. оның uchun dalalarının yaxshi saqlanishi, moʻl өнім беруgina saodat.

Dehqonqul shu tashvishlar bilan band boʻlib oilasiga, farzandlariga ham eʼtibor бермейді. Markazdan keluvchi mehmonlarga atab bozor жасайды, biroq балаларға келгенda kambagʻalligiga koʻnadi. Siyosatdan yiroq boʻlgan boʻlsa-da, asar yakunida „Paxta ishi“ салдарынан qamaladi. Shuncha yil qul boʻlib yashagan Dehqonqulning koʻzi shandon ochiladi. Hayotidagi barcha fojialarni ana oʻshanda anglaydi.

Togʻay Murod осы романи хакида осылай fikr bildirgan: „Men bu asarim bilan oʻzbek xalqiga haykal qoʻyaman“!