Genesis: Büyük Ulusal Anlatı ve Türklerin Kökeni: 'Büyük Ulusal Anlatı' ve Türklerin Kökeni

Murat Belge

jan 2008 · İletişim Yayınları

Rreth këtij libri elektronik

 Edebiyat tarihi içerisinde yer alan “tarihî roman”, başka türlü söylersek “Büyük Ulusal Anlatı”, Türk edebiyat tarihi içinde etkili bir tür olarak biçimlenmiştir. Bunun başlıca nedeni, imparatorluğun çöküş/çözülüş sürecinde intelligentsia’nın yaşadığı reaksiyoner ruh halidir. Bu ruh hali “Bosna’nın ilhakı... Trablusgarb, Balkan faciası ve Dünya Savaşı, yenilgi...” ile beslenirken, karşımıza “93’ten beri yoğunlaşan kasvetli atmosferi dayanılmaz bir kâbusa dönüştüren bir süreç” çıkar. Osmanlı kimliğinin zımnî olarak tükenişi, hayatı bir şekilde devam ettirmenin, ona sarılmanın bir yolu olarak Türk kimliğinin öne çıkartılması; dilin, Türkçe’nin entelektüel tartışmaların konusu olarak ele alınması, yaşanılan “kaybı” telafi etmeye yönelik çabalardır. Bu telafi çabaları “millî bir tarih” ihtiyacını zorunlu kılar. Geçmiş, “tarih” olarak icat ve inşa edilirken, o “tarih”in popüler bir anlatı biçiminde tedavüle sokulması da gerekli olur.

Edebiyat, hem “Büyük Ulusal Anlatı”nın kurgusunu, biçimini, ahengini geliştirme hem de popüler alıcılarına ulaştığında, işlevini layıkıyla yerine getirebilmek için hamaset edebiyatından bol bol yararlanmış, daha doğrusu, bunun yeterli bir geleneği bulunmadığı için, kendileri büyük ölçüde yaratmışlardır. Murat Belge, Genesis’te edebiyatın bu “vitrini”ni ele alırken, milliyetçi, muhafazakâr, İslâmcı yazarların “Türk tarihî romanı”nı nasıl tefriş ettiklerini inceliyor.

Rreth autorit

 Murat Belge

1943’te doğdu. İ.Ü. Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. 12 Mart döneminde iki yıl cezaevinde kaldıktan sonra 1974’te üniversiteye döndü. 1981’de doçentken istifa etti. Halkın Dostları, Birikim, Yeni Dergi, Yeni Gündem, Milliyet Sanat, Papirüs dergilerinde ve Cumhuriyet, Demokrat, Milliyet, Radikal, Taraf gazetelerinde yazdı. 1983’te İletişim Yayınları’nı kurdu. 1997’de profesör olan Murat Belge, Bilgi Üniversitesi’nde öğretim üyesi. Kitapları: Tarihten Güncelliğe (Alan, 1983; İletişim, 1997), Sosyalizm, Türkiye ve Gelecek (Birikim, 1989), Marksist Estetik (BFS, 1989; Birikim, 1997), The Blue Cruise (Boyut, 1991), Türkiye Dünyanın Neresinde? (Birikim, 1992), 12 Yıl Sonra 12 Eylül (Birikim, 1992), İstanbul Gezi Rehberi (Tarih Vakfı, 1993; İletişim, 2007), Boğaziçi’nde Yalılar ve İnsanlar (İletişim, 1997), Edebiyat Üstüne Yazılar (YKY, 1994; İletişim, 1998), Tarih Boyunca Yemek Kültürü (İletişim, 2001), Başka Kentler, Başka Denizler 1 (İletişim, 2002), Yaklaştıkça Uzaklaşıyor mu? (Birikim, 2003), Osmanlı: Kurumlar ve Kültür (Bilgi Üniversitesi, 2006), Başka Kentler, Başka Denizler 2 (İletişim, 2007), Genesis: “Büyük Ulusal Anlatı” ve Türklerin Kökeni (İletişim, 2008), Sanat ve Edebiyat Yazıları (İletişim, 2009), Başka Kentler, Başka Denizler 3 (İletişim, 2011), Militarist Modernleşme: Almanya, Japonya ve Türkiye (İletişim, 2011), Edebiyatta Ermeniler (İletişim, 2013), Başka Kentler Başka Denizler 4 (İletişim, 2014), Step ve Bozkır: Rusça ve Türkçe Edebiyatta Doğu-Batı Sorunu ve Kültür (İletişim, 2016), Şairaneden Şiirsele: Türkiye’de Modern Şiir (İletişim, 2018). Belge, ayrıca William Faulkner, Charles Dickens, James Joyce ve John Berger’dan çeviriler yapmıştır.