Kultura popularna i tożsamość młodzieży: W niewoli władzy i wolności

· Oficyna Wydawnicza Impuls
1.0
2 reviews
Ebook
490
Pages
Eligible

About this ebook

 Po
sukcesach książek „Kryzys męskości w kulturze współczesnej” (Impuls
2007) i „Tożsamość ciało i władza w kulturze instant” (Impuls 2010)
prezentujemy Czytelnikom kolejną znakomitą pozycję profesora Zbyszko
Melosika.



Podstawowa teza Autora, znanego socjologa kultury i edukacji w książce
„Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności”
odnosi się do jego przekonania, że współczesny człowiek żyje
jednocześnie w dwóch rzeczywistościach. Pierwsza z nich działa w oparciu
o zasadę wolności jednostki w kreowaniu własnej biografii, tożsamości
oraz nie kończących się (pozornie?) swobodnych wyborach dokonywanych na
płaszczyźnie kultury popularnej i konsumpcji. Druga rzeczywistość
działa jak gdyby w
Kultura popularna i tożsamość młodzieżysposób „odwrotny”: jej logika opiera się o potężne regulatory tożsamości i życia społecznego.

W tożsamość współczesnego człowieka wpisana jest więc podstawowa
sprzeczność. Oto z jednej strony występuje w niej orientacja na swobodne
dryfowanie po różnych sferach (pop)kultury. przyjemność, afektywność i
konsumpcję. Z drugiej strony, w sferze relacji z biurokracjami i
instytucjami, jak również sferą prawną czy medyczną powinien być on –
pod groźbą różnorodnych formalnych lub społecznych sankcji – maksymalnie
racjonalny, zdyscyplinowany i wyregulowany. Wydaje się przy tym, że
taka sytuacja nie powoduje już u niego współcześnie „poczucia
schizofrenii”. Nauczył się bowiem „przerzucać zwrotnicę” z jednej do
drugiej sfery swojej tożsamości – w konsekwencji postmodernistyczne
rozproszenie kulturowe splata się w jego tożsamości z modernistyczną
tendencją biurokratycznej i instytucjonalnej uniformizacji.




W tej pierwszej rzeczywistości może być kulturowo mozaikowy i
sfragmentaryzowany „jak tylko chce”. Nie grożą mu za to żadne sankcje.
Wręcz przeciwnie, przemysł konsumpcji oczekuje od niego wyobraźni i
nieroztropności w zakresie wyborów (i kolorów). Mamy wrażenie, że w
rzeczywistości tej „może zdarzyć się wszystko” i „każdy może stać się
każdym”. W tej drugiej żyć w surowej rzeczywistości nakazów i zakazów.
Znajduje się w bezwzględnej niewoli instytucji i biurokracji, prawa,
medycyny, formularzy i procedur, a nieadekwatność w tej sferze grozi mu
poważnymi konsekwencjami. Jednostka zmuszona jest w tej rzeczywistości
niej funkcjonować, jak „za dawnych czasów”, w ramach dyscyplinujących
form myślenia i działania (choć represywność tej rzeczywistości jest
bardziej „miękka” niż kiedyś, co nie znaczy, że mniej skuteczna).




Uzasadnienia dla swojej tezy Zbyszko Melosik przeprowadza w efektownych,
niekiedy wręcz fascynujących, napisanych lekkim piórem narracjach,
którym towarzyszy głębokie usytuowanie w różnorodnych teoriach z zakresu
socjologii kultury i studiów kulturowych. Swobodnie podróżuje po
krajach i kulturach, przeprowadzając pogłębione studia przypadków
współczesnych fenomenów kulturowych.

Nie jest to przy tym książka zbyt optymistyczna, czego wyrazem jest jej
znaczący podtytuł „w niewoli władzy i wolności”, odnoszący się do
różnorodnych konfiguracji w zakresie relacji między tożsamością a
rzeczywistością społeczną. W odniesieniu do „niewoli władzy” dostrzec
można przynajmniej dwie takie konfiguracje. Pierwsza z nich to władza
kultury popularnej, którą sprawuje ona nad tożsamościami jednostek ,
jeżeli założymy, że rację mają ci, którzy twierdzą, iż bezwolnie i
bezrefleksyjnie poddają się one narzucanym im znaczeniom, formom
konsumpcji i przyjemności. Druga konfiguracja związana jest z władzą
sprawowaną nad jednostkami przez biurokracje, instytucje, prawo, czy
medycynę – poprzez procesy dyscyplinowania i regulowania tożsamości.




Z kolei, występująca w podtytule kategoria – wolność, pozornie jest z
istoty swojej emancypująca. Jednakże, wolność może być zniewalająca, w
tym sensie, że skazuje jednostkę na konieczność dokonywania nieustannych
wyborów w swoim życiu, z przejęciem za nie całkowitej
odpowiedzialności (bez możliwości oparcia się na społeczności). Swobodne
dryfowanie przez popkulturę, w celu maksymalizacji ekspresji swojej
wolności może też nabrać charakteru kompulsywnego. Jednostka zaczyna
wówczas praktykować swoją wolność bez przeznaczenia; jest ona oderwana
od wszelkich ideałów, jest sama w sobie i sama dla siebie. Zamienia się w
swobodną podróż, która nie ma końca. Niekiedy jest redukowana do
wolności wyboru spośród dostępnych gadżetów kulturowych. Zamienia się w
zaprzeczenie samej siebie. Nie można od niej uciec w neurotycznej
kakafonii rywalizujących ze sobą możliwości, jakie oferuje przemysł
pop-kultury i konsumpcji.

Ratings and reviews

1.0
2 reviews

About the author

 socjolog, profesor zwyczajny, doktor habilitowany, kierownik Zakładu Socjologii Edukacji na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, członek Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, wykładowca na uniwersytetach amerykańskich (stypendysta Fulbrighta i wizytujący profesor - University of Virginia, Charlottesville).

Zajmuje się kulturą popularną, ze szczególnym uwzględnieniem kultury amerykańskiej oraz współczesnymi systemami edukacyjnymi. Autor wielu książek dotyczących tożsamości młodzieży współczesnej, kultury popularnej, społecznych funkcji edukacji oraz szkolnictwa amerykańskiego.
Wybrane publikacje:
•    Współczesne amerykańskie spory edukacyjne : (między socjologią edukacji a pedagogiką postmodernistyczną), Poznań 1994, Wydawnictwo naukowe UAM .
•    Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji, Poznań–Toruń 1995, Wyd. Edytor.
•    Tożsamość, ciało i władza. Teksty kulturowe jako (kon)teksty pedagogiczne, Poznań–Toruń 1996, Wyd. Edytor.
•    (z Tomaszem Szkudlarkiem), Kultura, tożsamość i edukacja. Migotanie znaczeń, Kraków 1998, Oficyna wyd. Impuls.
•    Uniwersytet i społeczeństwo : dyskursy wolności, wiedzy i władzy, Poznań 2002, Wyd. Wolumin.
•    Kryzys męskości w kulturze współczesnej, Poznań 2002, wyd. II, Oficyna wyd. Impuls, Kraków 2006.
•    Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej, Kraków 2007, Oficyna wyd. Impuls.
Źródło: Wikipedia. 

Rate this ebook

Tell us what you think.

Reading information

Smartphones and tablets
Install the Google Play Books app for Android and iPad/iPhone. It syncs automatically with your account and allows you to read online or offline wherever you are.
Laptops and computers
You can listen to audiobooks purchased on Google Play using your computer's web browser.
eReaders and other devices
To read on e-ink devices like Kobo eReaders, you'll need to download a file and transfer it to your device. Follow the detailed Help Center instructions to transfer the files to supported eReaders.