Lolu hlelo lokusebenza lungakusiza ukuthi wazi ezinye zezinhlamvu zomdabu zaseSomalia. Pheqa ezinhlamvini bese ufunda izimo nemisindo yazo. Zijwayeze ukulandelela ngayinye uze uyijwayele-- bese uzibuza ngezinhlamvu!
Imibhalo emithathu eyethulwayo yi-Osmanya, Borama/Gadabuursi, kanye ne-Kaddare. Ngayinye iyathakazelisa futhi inomlando wayo omfushane.
Ngeshwa, eziningi azisetshenziswa kabanzi kusukela esinqumeni sikahulumeni waseSomalia sokwamukela izinhlamvu zesiLatini. I-Osmanya ukuphela kombhalo wendabuko waseSomalia ofakwe ku-unicode.
Lena i-alfabhethi ye-Osmanya. Ibizwa ngeFarta Cismaanya, eyaziwa nangokuthi iFar Soomaali.
Yasungulwa phakathi kuka-1920 no-1922 ngu-Osman Yusuf Kenadid, indodana kaSultan Yusuf Ali Kenadid kanye nomfowabo kaSultan Ali Yusuf Kenadid weSultanate yaseHobyo.
Inesistimu yezinombolo futhi ibhalwe kwesokunxele kuye kwesokudla. Ngawo-1970 yafinyelela ukusetshenziswa kabanzi ekubhaleleni umuntu siqu, ukugcinwa kwamabhuku, ngisho nakwezinye izincwadi nomagazini.
Ukusetshenziswa kwayo kwehle kakhulu ngemuva kokwamukela ngokusemthethweni kukahulumeni waseSomalia izinhlamvu zesiLatini. Iwukuphela kombhalo wendabuko waseSomalia okwamanje ofakwe ku-unicode.
Lena i-alfabhethi ye-Kaddare. Yakhiwa ngo-1052 nguSufi Sheikh ogama lakhe linguHussein Sheikh Ahmed Kaddare womndeni wakwa-Abgaal Hawiye.
Isikripthi se-Kaddare sisebenzisa kokubili izinhlamvu ezingosonhlamvukazi nezincane, ezinosonhlamvukazi omncane omelwe ngohlamvu lwezinhlamvu. Izinhlamvu eziningi zilotshwa ngaphandle kokuphakamisa ipeni.
Sibala osonhlamvukazi kuqala, ngosonhlamvukazi abancane ngaphansi. Izinhlamvu ezincane ziphindaphindiwe phansi ohlwini lapho zikhonjiswe khona ngaphezu kosonhlamvukazi.
Umbhalo we-Gadabuursi owaziwa nangokuthi i-alfabhethi ye-Borama uwumbhalo wokubhala wolimi lwesiSomalia. Yaklanywa cishe ngo-1933 nguSheikh Abdurahman Sheikh Nuur womndeni wakwaGadabuursi.
Nakuba ingaziwa kabanzi ngokuthi i-Osmanya, enye incwadi enkulu yokubhala ngokuloba kweSomalia, iBorama ikhiqize indikimba yezincwadi egqame kakhulu ehlanganisa ama-qasidas (izinkondlo).
Lo mbhalo weBorama wawusetshenziswa ngokuyinhloko nguSheikh Nuur, umbuthano wakhe wabambisene naye edolobheni kanye nabanye babathengisi abalawula ukuhweba eZeila naseBorama. Abafundi bakaSheikh Nuur nabo baqeqeshwe ekusebenziseni lesi script.
Kubuyekezwe ngo-
Eph 13, 2023