(Шкип)
Косово (historikisht Dardania), zyrtarisht Republika e Kosovës, është një shtet i pavarur në Evropën Juglindore. Shtrihet në qendër të Siujdhesës Ballkanike dhe kufizohet në veri dhe në lindje me Serbinë, në juglindje me Maqedoninë e Veriut, në jugperëndim me Shqipërinë dhe në perëndim me Malin e Zi. Ka një sipërfaqe над 10,887 km² и население над 1,9 милиона banorësh. Shumica dërrmuese e popullsisë janë shqiptarë, ndërsa minoritetet e tjera përfshijnë serbët, turqit, boshnjakët, romët, ashkalinjtë/egjiptasit dhe goranët.
Me shpalljen e pavarësisë më 17 shkurt 2008, Republika e Kosovës u bë shteti më i ri në botë. Është vatër e stabilitetit në rajon, si dhe synon anëtarësimin në NATO, Organizata e Kombeve të Bashkuara dhe në Bashkimin European. Косова është vatër e vazhdimësisë së qytetërimit të lashtë iliro-dardan dhe e zhvillimit të gjuhës shqipe si pasardhëse e vetme e gjuhëve ilire. Në shek. IV стр. K. u themelua Mbretëria Dardane, ndërsa më vonë pasuria nëntokësore e Kosovës luajti rol të rëndësishëm në ekonominë e Perandorisë Romake, Perandorisë Osmane dhe ish-Jugosllavisë. Megjithatë, politikat antishqiptare, luftërat, statusi politik dhe keqadministrimi ndërkombëtar e i politikës vendase në vitet e fundit kanë bërë që Kosova të radhitet si vendi më i varfër në Evropë dhe ndër më të varfrit në botë. Më 29 qershor u nënshkrua anëtarësimi i Republikës së Kosovës në Fondin Monetar Ndërkombëtar dhe Bankën Botërore. Të ardhurat nga diaspora dhe ndihma ekonomike e BE-së dhe Shteteve të Bashkuara janë shtyllat e ekonomisë kosovare, që shënon mbi 40% të papunë.
Ish-njësi federale e Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë, Kosovo është vendi i fundit që e fitoi mëvetësinë si rrjedhojë e shpërbërjes së përgjakshme të kësaj federate. Në vitin 1990, Kosovo u shpall republikë dhe në vitin 1991 shtet i pavarur, mirëpo nuk arriti ta jetësonte pavarësinë e vet në rrethanat e pushtimit ushtarak serb që zgjati plot një dekadë (1989–1999). Qëndresa paqësore mbarëpopullore, Lufta e Ushtrisë Çlirimtare (1997–1999) andhe ndërhyrja ajrore e NATO-s në pranverë të 1999 i dhanë fund masakrës të Serbisë mbi popullatën shqiptare të Kosovës. Trupat e NATO-s hynë në Kosovë në qershor 1999, ndërsa po largohej ushtria serbe, dhe Kosovo u administrua nga një mision i Kombeve të Bashkuara deri në 2008. Më 17 shkurt 2008, Kosovo u shpall shtet i pavarur dhe sovran d той deri më tani është njohur nga 117 vende në mbarë botën, por vazhdon të kundërshtohet nga Serbia e cila pretendon sovranitet mbi gjithë territorin kosovar si Krahina Autonome e Kosovës dhe Metohisë.
(Английски)
Историята на Косово датира от праисторически времена, когато културата Старчево, културата Винча, културата Бубандж-Хум и културата Баден са били активни в региона. Оттогава са открити много археологически обекти поради изобилието от природни ресурси, които са дали път за развитието на живота.
В античността областта е била част от Кралство Дардания. Анексиран е от Римската империя към края на 1 век пр. н. е. и е включен в провинция Мизия. През Средновековието районът става част от Българското царство, Византийската империя и сръбските средновековни държави. През 1389 г. се води битката за Косово между коалиция от балкански държави и Османската империя, което води до сръбски упадък и евентуално османско завладяване през 1459 г.
Съвременната история на Косово може да бъде проследена до османския санджак Призрен, части от който са организирани в Косовски вилает през 1877 г. Тогава Косово е използвано като име на цялата територия за първи път. През 1913 г. Косовският вилает е включен в Кралство Сърбия, което през 1918 г. образува Югославия. Косово получава автономия през 1963 г. под ръководството на Йосип Броз Тито. Тази автономия беше значително разширена с Конституцията на Югославия от 1974 г., но беше загубена през 1990 г.
Актуализирано на
29.10.2023 г.