Gulf War - History

Histaprenius

ကြော်ငြာများ ပါရှိပါသည်အက်ပ်အတွင်း ဝယ်ယူမှုများ

ဤအက်ပ်အကြောင်း

ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲသည် အီရတ်နှင့် အမေရိကန် ဦးဆောင်သော နိုင်ငံပေါင်း ၄၂ နိုင်ငံကြား လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခဖြစ်သည်။ အီရတ်နိုင်ငံအပေါ် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အဓိကအဆင့်နှစ်ဆင့်ဖြင့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်- စစ်ဆင်ရေးသည် သဲကန္တာရဒိုင်း (Operation Desert Shield) ဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၉၀ ဩဂုတ်လမှ ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအထိ စစ်ရေးတည်ဆောက်မှုကို အမှတ်အသားပြုခဲ့သည်။ Operation Desert Storm သည် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် အီရတ်ကို လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် စတင်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန် ဦးဆောင်သော ကူဝိတ်လွတ်မြောက်ရေးတပ်နှင့် နီးစပ်ခဲ့သည်။

1990 ခုနှစ် ဩဂုတ်လ 2 ရက်နေ့တွင် အီရတ်သည် အိမ်နီးချင်း ကူဝိတ်ကို ကျူးကျော်ခဲ့ပြီး နှစ်ရက်အတွင်း နိုင်ငံကို အပြည့်အဝ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ အစပိုင်းတွင် အီရတ်သည် ကူဝိတ်သမ္မတနိုင်ငံဟု လူသိများသော ရုပ်သေးအစိုးရလက်အောက်တွင် သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ကူဝိတ်အချုပ်အခြာပိုင်နယ်မြေကို ခွဲထွက်ကာ “Saddamiyat al-Mitla' District” ကို နိုင်ငံ၏မြောက်ဘက်တွင် ထွင်းထုထားသည်။ ကျန်အပိုင်းနှင့် "ကူဝိတ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံး" အပိုင်း။ အထူးသဖြင့် အီရန်-အီရတ်စစ်ပွဲအတွင်း ကူဝိတ်ထံမှ ချေးယူခဲ့သော ကြွေးမြီ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၄ ဘီလီယံကျော်ကို အီရတ်မှ ပြန်မဆပ်နိုင်ခြင်း အပါအဝင် အီရတ်ကျူးကျော်မှု နောက်ကွယ်တွင် စစ်မှန်သော ရည်ရွယ်ချက်များနှင့် ပတ်သက်၍ အမျိုးမျိုးသော ထင်ကြေးများ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ ပြန်ဆပ်ရန် ကူဝိတ်၏ တောင်းဆိုမှုများသည် ရေနံထုတ်လုပ်မှု အဆင့်များ မြင့်တက်လာခြင်းနှင့် အတူ အီရတ်အတွက် ၀င်ငွေများကို ကျဆင်းစေပြီး ၎င်း၏ စီးပွားရေး အလားအလာများကို ပိုမို အားနည်းစေသည်။ 1980 ခုနှစ်များတစ်လျှောက်လုံးတွင် ကူဝိတ်၏ရေနံထုတ်လုပ်မှုသည် OPEC လက်အောက်ရှိ ၎င်း၏မဖြစ်မနေခွဲတမ်းထက်ကျော်လွန်နေခဲ့ပြီး နိုင်ငံတကာရေနံစျေးနှုန်းများကို ကျဆင်းစေခဲ့သည်။ ကူဝိတ်သည် ရေနံထုတ်လုပ်မှုကို လျှော့ချရန် ငြင်းဆိုမှုကို အီရတ်စီးပွားရေးကို ရန်လိုသည့် လုပ်ရပ်အဖြစ် အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကာ ရန်လိုမှုများအထိ ဖြစ်လာသည်။ ကူဝိတ်အား ကျူးကျော်မှု ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် 660 တွင် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ (UNSC) မှ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် 660 တွင် ပါဝင်သော နိုင်ငံတကာ၏ ပြစ်တင်ရှုတ်ချမှုကို ချက်ချင်းခံခဲ့ရသည်။ ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် မာဂရက်သက်ချာနှင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျော့ခ်ျအိပ်ခ်ျဒဗလျူဘုရှ်တို့က တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ချထားပေးပြီး၊ ဆော်ဒီအာရေဗျသို့ စက်ပစ္စည်းကိရိယာများ ရောက်ရှိလာပြီး အခြားနိုင်ငံများကို ၎င်းတို့၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များ အခင်းဖြစ်ပွားရာသို့ စေလွှတ်ရန် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ ပူးတွဲခေါ်ဆိုမှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် နိုင်ငံအများအပြားသည် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော မဟာမိတ်အဖွဲ့သို့ ပူးပေါင်းကာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက်ပိုင်း အကြီးမားဆုံး စစ်ရေးမဟာမိတ်အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ စစ်အင်အား အများစုသည် အမေရိကန်၊ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား၊ ဗြိတိန်နှင့် အီဂျစ်တို့က ဦးဆောင်ပံ့ပိုးပေးသူများအဖြစ် အများစုဖြစ်သည်။ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနှင့် ကူဝိတ်အစိုးရတို့သည် အီရတ်ကိုဆန့်ကျင်သော ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို စည်းရုံးရန်အတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၂ ဘီလီယံခန့် ကုန်ကျခဲ့သည်။

၁၉၉၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ချမှတ်ခဲ့သော UNSC ဆုံးဖြတ်ချက် 678 သည် အီရတ်သည် ဆုံးဖြတ်ချက် 660 ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်နှင့် ကူဝိတ်မှ နုတ်ထွက်ရန် ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်အထိ နောက်ဆုံးအခွင့်အရေးတစ်ခု ပေးခဲ့သည်။ ကူဝိတ်မှ အီရတ်ကို တွန်းထုတ်ရန် "လိုအပ်သမျှ နည်းလမ်းများ" ကို အသုံးပြုရန် နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ရက်ပြီးနောက် ပြည်နယ်များကို ပိုမိုအာဏာအပ်နှင်းခဲ့သည်။ ကူဝိတ်တွင် အီရတ်ရှိ အီရတ်တည်ရှိမှုကို ဖယ်ရှားရန် ကနဦး ကြိုးပမ်းမှုများသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်တွင် ဝေဟင်နှင့် ရေတပ် ဗုံးကြဲမှုဖြင့် စတင်ခဲ့ပြီး ငါးပတ်ကြာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အီရတ်စစ်တပ်သည် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှုများကို မတားဆီးနိုင်ခဲ့သဖြင့် အီရတ်စစ်တပ်သည် အစ္စရေးကို ဒုံးကျည်များဖြင့် စတင်ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကိုယ်တိုင် အစ္စရေးမပါဝင်သော်လည်း၊ ဒုံးကျည်အတားအဆီးသည် လွတ်လပ်သော အစ္စရေးစစ်တပ်၏ တုံ့ပြန်မှုကို နှိုးဆွပေးမည်ဟု မျှော်လင့်ကာ အီရတ်ခေါင်းဆောင်များက စစ်ဆင်ရေးကို စတင်ခဲ့ပြီး ထိုသို့သောတုံ့ပြန်မှုသည် ညွန့်ပေါင်း၏မွတ်စလင်အများစုရှိသောနိုင်ငံများကို ဆုတ်ခွာစေမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည် (အာရပ်ကိုကြည့်ပါ၊ - အစ္စရေး ပဋိပက္ခ)။ သို့သော်လည်း အစ္စရေးသည် မည်သည့် အီရတ်တိုက်ခိုက်မှုကိုမျှ တုံ့ပြန်ခြင်းမရှိသောကြောင့် အန္တရာယ်ပြုရန် ကြိုးပမ်းမှုမှာ နောက်ဆုံးတွင် မအောင်မြင်ခဲ့ဘဲ အီရတ်သည် မွတ်ဆလင်အများစုနေထိုင်သည့် နိုင်ငံများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေခဲ့သည်။ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားတွင် တပ်စွဲထားသော မဟာမိတ်ပစ်မှတ်များကို ရည်ရွယ်သည့် အီရတ်ဒုံးကျည်အတားအဆီးများသည် ကြီးကြီးမားမား မအောင်မြင်ခဲ့ဘဲ ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် အီရတ်သိမ်းပိုက်ထားသော ကူဝိတ်သို့ ကြီးမားသော မြေပြင်ထိုးစစ်ကို စတင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါထိုးစစ်သည် ကူဝိတ်လွတ်မြောက်ပြီး အီရတ်-ကူဝိတ်နယ်စပ်ကိုဖြတ်၍ အီရတ်ပိုင်နက်ထဲသို့ ချက်ခြင်းစတင်ဝင်ရောက်ခဲ့သော အမေရိကန်ဦးဆောင်သော မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များအတွက် အဆုံးအဖြတ်အောင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။