рдирдорд╕реНрддреЗ рд╕рд╛рдереАрд╣рд░реВ, рдХреГрдкрдпрд╛, рдПрдХ рдкрдЯрдХ рдореЗрд░реЛ рдПрдк рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдЧрд░рд┐рд╕рдХреЗрдкрдЫрд┐, рдпреЛ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рдирдорд╛ рдХрдХреНрд╖рд╛ резреж рдХреЛ рджреБрд╡реИ рдкреБрд╕реНрддрдХрдХреЛ рдиреЛрдЯ рд╣реЛ рд░ рддреНрдпреЛ рдкрдирд┐ рд╕рд░рд▓ рднрд╛рд╖рд╛рдорд╛
рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕: рд╣рд╛рдореНрд░реЛ рд╡рд┐рдЧрдд - III
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 1 рдХрд╕рд░реА, рдХрд╣рд┐рд▓реЗ рд░ рдХрд╣рд╛рдБ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 2 рд╡реНрдпрд╛рдкрд╛рд░ рджреЗрдЦрд┐ рдХреНрд╖реЗрддреНрд░ рд╕рдореНрдо
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 3 рдЧреНрд░рд╛рдореАрдг рдЗрд▓рд╛рдХрд╛рдХреЛ рд╢рд╛рд╕рди
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 4 рдЖрджрд┐рд╡рд╛рд╕реА, рдбрд┐рдХрд╕ рд░ рд╕реНрд╡рд░реНрдг рдпреБрдЧрдХреЛ рджрд░реНрд╢рди
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 5 рдЬрдм рдорд╛рдирд┐рд╕рд╣рд░реВ рд╡рд┐рджреНрд░реЛрд╣ рдЧрд░реНрдЫрдиреН
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 6 рдЙрдкрдирд┐рд╡реЗрд╢рд╡рд╛рдж рд░ рд╢рд╣рд░
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 7 рдмреБрдирдХрд░рд╣рд░реВ, рдлрд▓рд╛рдо рд╕реНрдореЗрд▓реНрдЯрд░рд╣рд░реВ рд░ рдХрд╛рд░рдЦрд╛рдирд╛ рдорд╛рд▓рд┐рдХрд╣рд░реВ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 8 "рдиреЗрдЯрд┐рдн" рдХреЛ рд╕рднреНрдпрддрд╛, рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░рд▓рд╛рдИ рд╢рд┐рдХреНрд╖рд┐рдд рдЧрд░реНрджреИ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 9 рдорд╣рд┐рд▓рд╛, рдЬрд╛рддрд┐ рд░ рд╕реБрдзрд╛рд░
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 10 рджреГрд╢реНрдп рдХрд▓рд╛рдХреЛ рдкрд░рд┐рд╡рд░реНрддрдирд╢реАрд▓ рд╕рдВрд╕рд╛рд░
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 11 рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░рд┐рдп рдЖрдиреНрджреЛрд▓рдирдХреЛ рдирд┐рд░реНрдорд╛рдг
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 12 рд╕реНрд╡рддрдиреНрддреНрд░рддрд╛ рдкрдЫрд┐ рднрд╛рд░рдд
рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рднреВрдЧреЛрд▓ рдХреЛ рд▓рд╛рдЧреА NCERT рд╕рдорд╛рдзрд╛рди
рднреВрдЧреЛрд▓: рд╕рдВрд╕рд╛рдзрди рд░ рд╡рд┐рдХрд╛рд╕
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 1 рд╕реНрд░реЛрддрд╣рд░реВ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 2 рднреВрдорд┐, рдорд╛рдЯреЛ, рдкрд╛рдиреА, рдкреНрд░рд╛рдХреГрддрд┐рдХ рд╡рдирд╕реНрдкрддрд┐ рд░ рд╡рдиреНрдпрдЬрдиреНрддреБ рд╕реНрд░реЛрддрд╣рд░реВ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 3 рдЦрдирд┐рдЬ рд░ рдКрд░реНрдЬрд╛ рд╕реНрд░реЛрддрд╣рд░реВ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 4 рдХреГрд╖рд┐
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 5 рдЙрджреНрдпреЛрдЧрд╣рд░реВ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 6 рдорд╛рдирд╡ рд╕рдВрд╕рд╛рдзрди
рдирд╛рдЧрд░рд┐рдХрд╢рд╛рд╕реНрддреНрд░: рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд░ рд░рд╛рдЬрдиреАрддрд┐рдХ рдЬреАрд╡рди - II
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 1 рднрд╛рд░рддреАрдп рд╕рдВрд╡рд┐рдзрд╛рди
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 2 рдзрд░реНрдордирд┐рд░рдкреЗрдХреНрд╖рддрд╛ рдмреБрдЭреНрджреИ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 3 рд╣рд╛рдореАрд▓рд╛рдИ рд╕рдВрд╕рдж рдХрд┐рди рдЪрд╛рд╣рд┐рдиреНрдЫ?
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 4 рдХрд╛рдиреВрдирд╣рд░реВ рдмреБрдЭреНрджреИ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 5 рдиреНрдпрд╛рдпрдкрд╛рд▓рд┐рдХрд╛
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 6 рд╣рд╛рдореНрд░реЛ рдЖрдкрд░рд╛рдзрд┐рдХ рдиреНрдпрд╛рдп рдкреНрд░рдгрд╛рд▓реА рдмреБрдЭреНрджреИ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 7 рдорд╛рд░реНрдЬрд┐рдирд▓рд╛рдЗрдЬреЗрд╢рди рдмреБрдЭреНрджреИ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 8 рд╕реАрдорд╛рдиреНрддреАрдХрд░рдгрдХреЛ рд╕рд╛рдордирд╛ рдЧрд░реНрджреИ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 9 рд╕рд╛рд░реНрд╡рдЬрдирд┐рдХ рд╕реБрд╡рд┐рдзрд╛рд╣рд░реВ
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп 10 рдХрд╛рдиреВрди рд░ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рдиреНрдпрд╛рдп
рдпрд╕ рдПрдкрдорд╛ рддрдкрд╛рдИрд▓реЗ:-
рдЕрдиреБрдкреНрд░рдпреЛрдЧ рддрд▓ рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд┐рдХ рдирд┐рд░реНрдзрд╛рд░рд┐рдд рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 NCERT рдкрд╛рдареНрдпрдкреБрд╕реНрддрдХ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ рдЧрд░реНрдиреБрд╣реЛрд╕реНред рдирд╡реАрдирддрдо рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕ рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 NCERT CBSE рдкрд╛рдареНрдпрдХреНрд░рдордорд╛ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдЖрдзрд┐рдХрд╛рд░рд┐рдХ рдорд╛рдирдХ VIII NCERT рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдкреБрд╕реНрддрдХрд╣рд░реВ рд╕рдмреИ рдЕрдзреНрдпрд╛рдп рд░ рд╢реАрд░реНрд╖рдХрд╣рд░реВрдорд╛ рдЖрдзрд╛рд░рднреВрдд рд░ рдЖрдзрд╛рд░рднреВрдд рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛рд╣рд░реВ рд╕рд╣рд┐рддрдХреЛ рднрд╛рд╖рд╛ рдмреБрдЭреНрди рд╕рдЬрд┐рд▓реЛ рдЫред
рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреА рдорд╛рдзреНрдпрдордХрд╛ рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдереАрд╣рд░реВрд▓реЗ NCERT рдХрдХреНрд╖рд╛ 8th SST рд╕рдорд╛рдзрд╛рдирд╣рд░реВрдХреЛ рдмрд╛рд░реЗрдорд╛ рдЬрд╛рдиреНрдирдХреЛ рд▓рд╛рдЧрд┐ рдпрд╕ рдПрдкрдорд╛ рдиреЛрдЯрд╣рд░реВ рдЬрд╛рдБрдЪ рдЧрд░реНрди рд╕рдХреНрдЫрдиреНред
рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рдирдХреЛ рд▓рд╛рдЧрд┐ NCERT рд╕рдорд╛рдзрд╛рдирд╣рд░реВрд▓реЗ 8 рдФрдВ рдХрдХреНрд╖рд╛рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рд╡рд┐рд╖рдпрдХреЛ рд▓рд╛рдЧрд┐ NCERT рдкреБрд╕реНрддрдХрд╣рд░реВрдорд╛ рдкреНрд░рджрд╛рди рдЧрд░рд┐рдПрдХрд╛ рд╕рдмреИ рдкреНрд░рд╢реНрдирд╣рд░реВ рд╕рдорд╛рд╡реЗрд╢ рдЧрд░реНрджрдЫред
рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рд╡рд┐рд╖рдпрдорд╛ рдХрдХреНрд╖рд╛ рео рдХрд╛ рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдереАрд▓реЗ рд╕рдмреИ рдкреНрд░рд╢реНрдирдХреЛ рд╕рд╣рд┐ рдЙрддреНрддрд░ рджрд┐рдиреБрдкрд░реНрдиреЗ рд╣реБрдиреНрдЫ ред рдмреЛрд░реНрдб рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛рдорд╛ рдкрдирд┐ рд╕рдмреИ рдорд╣рддреНрддреНрд╡рдкреВрд░реНрдг рдмреБрдБрджрд╛ рд░ рдкреНрд░рдорд╛рдгрд┐рдХ рд╡реНрдпрд╛рдЦреНрдпрд╛рд▓рд╛рдИ рдорд╣рддреНрддреНрд╡ рджрд┐рдЗрдиреНрдЫред рдЙрдиреАрд╣рд░реБрд▓реЗ рджрд┐рдПрдХреЛ рдЕрдкреНрд░рдорд╛рдгрд┐рдХ рдЙрддреНрддрд░рдХрд╛ рдХрд╛рд░рдг рдХреБрдиреИ рдкрдирд┐ рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдереАрд▓реЗ рдЕрдВрдХ рдЧреБрдорд╛рдЙрди рдЪрд╛рд╣рдБрджреИрдирдиреН ред рдпрд╕ рдкреГрд╖реНрдардорд╛ NCERT рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдкреБрд╕реНрддрдХ рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреА рдкреНрд░рд╢реНрди рд░ рдЙрддреНрддрд░рд╣рд░реВ рдорд╛рд░реНрдлрдд, рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдереАрд╣рд░реВрд▓реЗ NCERT рд╕рдорд╕реНрдпрд╛рд╣рд░реВрдХреЛ рдЬрд╡рд╛рдл рджрд┐рдиреЗ рд╕рд╣реА рддрд░рд┐рдХрд╛ рдерд╛рд╣рд╛ рдкрд╛рдЙрдиреЗрдЫрдиреНред рдпрд╣рд╛рдБ рддрдкрд╛рдИрдВрд▓реЗ рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреАрдорд╛ рдХрдХреНрд╖рд╛ рео рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рдирдХрд╛ рд▓рд╛рдЧрд┐ NCERT рд╕рдорд╛рдзрд╛рдирд╣рд░реВ рдкрд╛рдЙрдиреБрд╣реБрдиреЗрдЫ
CBSE рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рдФрдВ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдиреЛрдЯрд╣рд░реВ рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреА рдореВрд▓реНрдпрдорд╛ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдирд╣рд░реВ (рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреАрдорд╛ 8 рдФрдВ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдиреЛрдЯрд╣рд░реВ)ред рдореВрд▓реНрдпрдорд╛ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдирд╣рд░реВ рдзреЗрд░реИ рдорд╣рддреНрддреНрд╡рдкреВрд░реНрдг рд╣реБрдиреНрдЫрдиреН рд░ рд╕рдзреИрдВ рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛ рд░ рдХрдХреНрд╖рд╛ рдкрд░реАрдХреНрд╖рдгрд╣рд░реВрдХреЛ рднрд╛рдЧ рдмрдирд╛рдЙрдБрдЫрдиреНред рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдереАрд╣рд░реВрд▓рд╛рдИ 8 рдФрдВ рдХрдХреНрд╖рд╛рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдиреЛрдЯрд╣рд░реВ рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреАрдорд╛ рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рдЧрд░реНрди рд░ рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛рд╣рд░реВрдорд╛ рд░рд╛рдореНрд░реЛ рдЕрдВрдХрд╣рд░реВ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдЧрд░реНрди рдЕрдиреБрд░реЛрдз рдЧрд░рд┐рдиреНрдЫред рдореВрд▓реНрдпрдорд╛ рдЖрдзрд╛рд░рд┐рдд рдкреНрд░рд╢реНрдирд╣рд░реВ рдХрдХреНрд╖рд╛ VII рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдиреЛрдЯрд╣рд░реВ рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреАрдорд╛
рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреА NCERT рд╕рдорд╛рдзрд╛рди рдПрдкрдорд╛ рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рдФрдВ рдПрд╕рдПрд╕рдЯреА рдиреЛрдЯрд╣рд░реВ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖ рд░реВрдкрдорд╛ CBSE рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рдФрдВ рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдереАрд╣рд░реВрд▓рд╛рдИ рдЙрдиреАрд╣рд░реВрдХреЛ рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛рдХреЛ рд▓рд╛рдЧрд┐ рддрдпрд╛рд░реА рдЧрд░реНрди рдорджреНрджрдд рдЧрд░реНрдирдХреЛ рд▓рд╛рдЧрд┐ рдбрд┐рдЬрд╛рдЗрди рдЧрд░рд┐рдПрдХреЛ рд╣реЛред рдпрд╕рд▓реЗ рдЙрдиреАрд╣рд░реВрд▓рд╛рдИ рд╡рд░реНрд╖рднрд░рд┐ рдЙрдиреАрд╣рд░реВрдХреЛ рдЧреГрд╣рдХрд╛рд░реНрдп рд╕рдордпрдореИ рдкреВрд░рд╛ рдЧрд░реНрди рд░ рдЬрд╡рд╛рдлрд╣рд░реВ рджреЛрд╣реЛрд░реНрдпрд╛рдЙрди рдорджреНрджрдд рдЧрд░реНрджрдЫред
рдирд╡реАрдирддрдо рд╕рдВрд╕реНрдХрд░рдгрдХрд╛ рдкреБрд╕реНрддрдХрд╣рд░реВ рд░ рдкрдЫрд┐рд▓реНрд▓реЛ 2021 NCERT CBSE рдЕрдиреБрд╕рд╛рд░ рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдЬреНрдЮ рд╢рд┐рдХреНрд╖рдХрд╣рд░реВрджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕ рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреАрдХреЛ рд▓рд╛рдЧрд┐ NCERT рд╕рдорд╛рдзрд╛рдирд╣рд░реВрдХреЛ рдПрдк рдкреНрд░рдпреЛрдЧ
рдХрдХреНрд╖рд╛ рео рднреВрдЧреЛрд▓рдХрд╛ рд▓рд╛рдЧрд┐ рдПрдирд╕реАрдИрдЖрд░рдЯреА рд╕рдорд╛рдзрд╛рдирд╣рд░реВ рд╡рд┐рд╖рдп рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдЬреНрдЮрд╣рд░реВрджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рд╣рд▓ рдЧрд░рд┐рдпреЛред NCERT CBSE рдирд╡реАрдирддрдо рдкреБрд╕реНрддрдХ рд╕рдВрд╕реНрдХрд░рдг рд╕рдорд╛рдзрд╛рдиред рдирд┐: рд╢реБрд▓реНрдХ рдбрд╛рдЙрдирд▓реЛрдб рд╕рдХреНрд╖рдо рдЕрдзреНрдпрд╛рдп рдмреБрджреНрдзрд┐рдорд╛рдиреА
рдЕрдзреНрдпрд╛рдп рдЕрдиреБрд╕рд╛рд░ CBSE рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рд╕рд┐рд╡рд┐рдХ рдиреЛрдЯреНрд╕ рдХреЛрд░реНрд╕ A рд░ рдХреЛрд░реНрд╕ B Pdf рдПрдк рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕рдХреЛ рдкреНрд░рдпреЛрдЧ, NCERT рдкреБрд╕реНрддрдХрд╣рд░реВрдХреЛ рдирд╡реАрдирддрдо рд╕рдВрд╕реНрдХрд░рдгрдмрд╛рдЯ рдмреЛрд░реНрдб рдкрд░реАрдХреНрд╖рд╛рдорд╛ рд░рд╛рдореНрд░реЛ рдЕрдВрдХ рдкреНрд░рд╛рдкреНрдд рдЧрд░реНрди рд╡рд┐рд╢реЗрд╖рдЬреНрдЮ рд╢рд┐рдХреНрд╖рдХрд╣рд░реВ рджреНрд╡рд╛рд░рд╛ рдбрд┐рдЬрд╛рдЗрди рдЧрд░рд┐рдПрдХреЛ рдерд┐рдпреЛред рдХрдХреНрд╖рд╛ рео рдХреЛ рд▓рд╛рдЧрд┐ NCERT рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдиреЛрдЯрд╣рд░реВрдорд╛ рд╕рдмреИ рдЕрдзреНрдпрд╛рдпрд╣рд░реВ рджреНрд░реБрдд рд╕рдВрд╢реЛрдзрди рдиреЛрдЯрд╣рд░реВ рд░ рдореБрдЦреНрдп рдмрд┐рдиреНрджреБрд╣рд░реВ рдЫрдиреНред рдпрд╣рд╛рдБ рд╣рд╛рдореАрд▓реЗ CBSE рдЗрддрд┐рд╣рд╛рд╕ рдкрд╛рдареНрдпрдХреНрд░рдо рдХрдХреНрд╖рд╛ 8 рдХреЛ рд╕рд╛рдорд╛рдЬрд┐рдХ рд╡рд┐рдЬреНрдЮрд╛рди рдЕрдВрдЧреНрд░реЗрдЬреАрдХреЛ рдиреЛрдЯрд╣рд░реВ рджрд┐рдПрдХрд╛ рдЫреМрдВ
рдХреБрдиреИ рдкрдирд┐ Quires рдХреЛ рд▓рд╛рдЧреА рд╣рд╛рдореАрд▓рд╛рдИ рд╕рдореНрдкрд░реНрдХ рдЧрд░реНрдиреБрд╣реЛрд╕реН:
рдЬреАрдореЗрд▓ рдЖрдИрдбреА: Dilawarkmr@gmail.com
рдорд╛ рдЕрдкрдбреЗрдЯ рдЧрд░рд┐рдПрдХреЛ
реирежреирек рдореЗ резреи