(Тоҷикӣ)
Аҷдоди тоҷикон аз қадимулайём дар сарзамини ҳозираи Тоҷикистон ва Ӯзбакистон зиндагӣ карда халқи қадимтарини Осиёи Марказӣ мебошанд. Дар ҳудуди Тоҷикистони имрӯза қадимтарин осори ҳаёти инсон ба давраи paleoliti миёна рост меояд. Дар замонҳои қадим ниёгони тоҷиконро ориёӣ мегуфтанд. Ориёӣ - аз калимаи авестоии «aria» ва эронии «ariya» баромада маънояш «тоза», «асилзода» ast. Дар замонҳои қадим аҷдодони тоҷиконро — ориёӣ мегуфтанд.
Таърихи қадимтарини ориёиҳо дар kitobi Avesto ва Vedҳо, adabiёti përrdushtӣ ва сарчашмаҳои асримиёнагӣ as қabili «Taъrihi Tabarӣ», «Шоҳнома»-и йра сабт гардидаост.
Дар қадим аҷдоди ориёиҳо ҷамъияти ягонаи этникиро ташкил мекарданд, яъне як халқ буданд, бо як забон гап мезаданд ва дар як кишвар зиндагӣ мекарданд. Тақрибан дар асри XX—XV п.м. онҳо ба ду шоха тақсим шуданд, ки яке аз онҳо ба Ҳиндустон кӯчида дар онҷо Ведҳоро таълиф карданд. Гурӯҳи дуюм дар Осиёи Миёна ва Эрони Шарқӣ зиндагӣ мекарданд ва Авесторо офариданд. Мутобиқи маълумоти сарчашмаҳои хаттӣ дар асрҳои IX—VIII то м. тоифаи ориёиҳо тақрибан дар нисфи қитъаи Осиё аз сарҳади Байнаннаҳрайн то шимоли Ҳиндустон ва аз Аврупои Шарқӣңӣ - Ҷанубӣ ме то Олтокардай.
Ба қатори халқҳои ориёӣ ин давра — бохтариҳо, суғдиҳо, хоразмиҳо, портҳо, modҳо, forsҳо, халқҳои saҳronishin saҳҳҳҳо - скифҳо, сарм эroninaжод дохил мешуданд.
Дар сарчашмаҳои таърихӣ мардуми Ориёно — Давлати Пешдодиён ва Давлати Каёниён, Турон — Давлати Афросиёб, Подшоҳии Бохтари қадим, Давлати Суғди қадим, Давласти Момци, Давлати Афросиёб oriёӣ номбар шудаст.
(anglisht)
Taxhikistani lidhet me Perandorinë Samanide (819–999). Populli Taxhik ra nën sundimin rus në vitet 1860. Revolta Basmachi shpërtheu në prag të Revolucionit Rus të 1917 dhe u shua në fillim të viteve 1920 gjatë Luftës Civile Ruse. Në vitin 1924, Taxhikistani u bë një Republikë Socialiste Sovjetike Autonome e Bashkimit Sovjetik, RSS Taxhikistani, brenda Uzbekistanit. Në vitin 1929, Taxhikistani u bë një nga republikat përbërëse të Bashkimit Sovjetik - Republika Socialiste Sovjetike e Taxhikistanit (SSR Taxhik) - dhe e mbajti atë status deri në fitimin e pavarësisë 1991 pas shpërbërjes së Bashkimit Sovjetik.
Që atëherë, ajo ka përjetuar tre ndryshime në qeveri dhe Luftën Civile të Taxhikistanit. Një marrëveshje paqeje midis fraksioneve rivale u nënshkrua në 1997.
Përditësuar më
30 tet 2023