Die Sambal-taal word deur ongeveer 70 000 mense in die vyf noordelike dorpe van die Zambales-provinsie (Iba, Palauig, Masinloc, Candelaria en Sta. Cruz) en die mees suidelike dorp van die Pangasinan-provinsie (Infanta) gepraat.
Tradisioneel is die Sambal-taal in 'n Spaans-gebaseerde ortografie geskryf. In 1988 met die eerste druk van hierdie drietalige woordeboek is die nuwe Sambal-ortografie bekendgestel. Dit is baie naby aan Pilipino. Die gebruik van hierdie nuwe ortografie is in April 1985 deur die Instituut vir Nasionale Taal goedgekeur.
Die Sambal-ortografie het 14 konsonante en 3 vokale: a, b, k, d, g, h, i, l, m, n, ng, o, p, r, s, t, w. Daar is ook 'n glottale stop wat in hierdie woordeboek met 'n koppelteken woord-mediaal geskryf word (bv. mag-atap "wees versigtig", ba-yo "nuut").
Stres is belangrik in elke Sambal-woord. In hierdie woordeboek word klem slegs in 'vinnige' woorde geskryf, wat beteken woorde met klem op die laaste lettergreep van die woord, voorbeelde is (2) en (4). Alle ander woorde word 'stadig' gepraat, wat beteken die klem is op die voorlaaste lettergreep, voorbeelde is (1) en (3). Die klem op hierdie voorlaaste lettergrepe word nie gemerk nie. In voorbeeld (2) het die finale lettergreep 'n punt vir klem op die laaste lettergreep, in voorbeeld (3) het die finale lettergreep 'n punt vir 'n finale glottale stop, in voorbeeld (4) is daar 'n punt vir klem op die laaste lettergreep gekombineer met 'n punt vir 'n finale glottale stop.
voorlaaste stres sonder glottale stop hala "horing"
finale stres sonder glottale stop halá "durf jy!"
voorlaaste stres met glottale stop lakò "goedere"
laaste spanning met glottale stop lakô "baie"
In die woordeboek word die Engelse term eerste gegee, gevolg deur die Sambal en dan die Pilipino-ekwivalente. Die Pilipino-uitdrukkings is nie altyd presiese vertalings van die Sambal-woord nie, maar gee eerder die betekenis van die Engels op 'n natuurlike Pilipino-manier.
Daar word met dankbaarheid onthou dat hierdie projek oorspronklik op pad gehelp is deur 'n geskenk van die Sangunian Panlalawigan nin Zambales in 1979. Daar was baie mense langs die pad wat gehelp het om hierdie woordeboek meer akkuraat te maak. Spesiale dank gaan aan juffrou Patricia Luyks van Kanada en mej Elizabeth Tenney van die VSA vir die nagaan van die betekenis van die Engelse woorde, en aan juffrou Neri Zamora van Lipa City, Batangas, vir die nagaan van die Tagalog-toonbankdele in die woordeboek.
AFKORTINGS
abbr. afkorting
adj. byvoeglike naamwoord
adv. bywoord
kuns. artikel
konj. voegwoord
bv. voorbeeld
n. selfstandige naamwoord
nommer. syfer
verlede tyd
pl. meervoud
voorberei. voorsetsel
prog. progressiewe tyd
pron. voornaamwoord
sg. enkelvoud
v. werkwoord
Opgedateer op
08 Nov. 2022