A lingua mapuche está formada por diferentes variantes que responden ás características específicas de cada territorio.
Polo xeral, cada variante ten un nome e particularidades na súa pronuncia. Así atopamos nomes como "mapudungun", "chedüngun", "mapuzugun", "mapunzungun", entre outros.
No territorio Williche, concretamente no fütalmapu denominado "Fütawillimapu" ou "Grandes Terras do Sur" -que abrangue as actuais provincias de Ranco, Osorno e Llanquihue- existiu a variante "che süngun" ou "tse süngun" (A lingua de persoas).
Esta variante conta hoxe con menos dunha ducia de falantes de alto nivel, vellos e anciáns que son o último vestixio dunha forma de comunicación ancestral, nacida arredor da "Ñuke Kütralwe" (Folla Nai).
Cabe lembrar que a nosa lingua mapunche foi prohibida a través de distintos mecanismos estatais, privados e relixiosos, castigando o seu uso público. Ante isto, moitos pais e nais non transmitiron tse süngun aos seus fillos e fillas para evitar o sufrimento e as humillacións da sociedade Winka civilizada.
Ante o perigo inminente de que o tse süngun desapareza, esta "app" ten como humilde obxectivo fomentar o entusiasmo nas novas xeracións mapunche e non mapunche para poder recuperar, difundir e "reposicionar" a nosa variante williche como instrumento primordial de comunicación. e fortalecemento da identidade colectiva.
Esperamos que vos guste, utilídeo e únete á defensa do noso tse süngun.
Mañum.
Salvador Rumian Cisterna
Chawsrakawiñ (Osorno), 2017-2024 tripantu mo
Última actualización
20 de xuño de 2024