«Мухтасар Жамиул Улум» китебинде хадистер жана анын мазмуну боюнча ниеттер талкууланат
НИЕТТИН МААНИСИ
туура эмес ниет туура эмес кайрылуу Эки шарт аткарылмайынча ибадат кабыл болбойт: ыклас жана иттиба. Ыклас жүрөк амалына, тагыраак айтканда, ниетке байланыштуу болсо, иттиба – ибадаттагы Пайгамбар, саллаллаху алейхи уа салламдын хидаятына ылайык болобу, туурабы, анын захир амалы менен байланыштуу. Башкача айтканда, чын жүрөктөн ниет кылуу – жүрөккө ибадат кылуунун, иттибаур расул – руханий ибадаттын өлчөмү.
Көптөгөн адамдар акыйкатты билгенден кийин, кайсынысы сүннөт, кайсынысы бидъат экенин билишкен соң, кайрымдуулукта Пайгамбар, саллаллаху алейхи уа саллам, теңдеш үчүн, захир амалдарын өркүндөтүүгө ынтызар болушат. Бул жакшы практика экенин танууга болбойт. Бирок тилекке каршы биз көбүнчө жүрөккө, тагыраак айтканда ниетке байланыштуу көйгөйлөргө азыраак көңүл бурабыз. Ошентип, биз бул чыгарылышта бул теманы көтөрөбүз.
Ниеттин аныктамасы
Ниет (ниет) тилде ал кашду (ниет) жана ал ираада (каалоо) же башкача айтканда кашдул кулууб ва ираадатуху (ниет жана жүрөктүн каалоосу) дегенди билдирет. Ниеттин терминдердеги аныктамасын Шейх Абдуррахман бин Нашир Саъди деп түшүндүрсө, ал айтты: «Ниет – Алланын ыраазычылыгын жана соопторун көздөп, Аллага жакындоо үчүн жакшы иштерди кылууга ниет кылуу». (Бахжа Кулуубил Абраар ва Куррату Уйунил Ахьяар Сиара Жаваамиул Ахбар 5-бет)
Шейх Шалих бин Абдул Азиз Алу Шейх аалымдар тарабынан ниеттин эки түрү бар экенин түшүндүрөт:
Ибадаттарга байланыштуу ниеттер. Бул ар кандай мыйзамдардагы фикх адистеринин «Биринчи шарт: ниет» деп айткан термини. Булар бир ибадатты экинчи ибадаттан айырмалап турган ибадатка ниет кылууну билдирет. Мисалы, намазды орозодон, парзды сүннөттөн айырмалоо.
Ибадат кимге багытталганына байланыштуу ниеттер. Бул түшүнүү менен ниет көбүнчө чын жүрөктөн деп аталат. (Сиара аль Арбаин ан Нававия фил Хадиси аш Шахиха ан Набавия – Мажмуатул Улама'- б.31-32)
Качан жаңырды
2024-ж., 5-окт.
Китептер жана маалымдамалар