Phonology

Beerass

Жарнамалар бар

Колдонмо тууралуу

Фонология – тилдеги үн системаларын изилдөөчү тил илиминин бир бөлүмү. "Фонология" термини грек тилинен келип чыккан, тактап айтканда "телефон" үн жана "логос" илим же изилдөө дегенди билдирет. Бул изилдөөдө изилдөөчүлөр дүйнө жүзү боюнча ар кандай тилдерде үндөрдүн кантип уюшулуп, таанылып жана чыгарыларын изилдешкен.

Фонологияны изилдөөнүн негизги максаты – тилдеги тыбыштардын айырмачылыктарын аныктоо жана талдоо. Ар бир тилдин уникалдуу үн системасы бар, ал сегменттик тыбыштардан (мисалы, үнсүздөр жана үндүү тыбыштар) жана сегменттик тыбыштардан (мисалы, интонация, басым жана муундун узундугу сыяктуу) турат.

Фонологияда тилдеги тыбыштар фонемалар жана аллофондор болуп бөлүнөт. Фонемалар – тилдеги маанини айырмалоочу негизги үн бирдиктери. Мисалы, индонезия тилинде /p/ жана /b/ тыбыштары фонема болуп саналат, анткени алар "пат" жана "бат" сыяктуу сөздөрдүн маанисин өзгөртө алат. Башка жагынан алганда, аллофондор белгилүү бир контекстте пайда болгон үндүн вариациялары. Мисалы, “пат” дегендеги [p] тыбышы сүйлөмдүн башында болсо, “Пат менин атым” дегендегидей бир аз башкача айтылат.