Мапуческиот јазик е составен од различни варијанти кои одговараат на специфичните карактеристики на секоја територија.
Општо земено, секоја варијанта има име и особености во нејзиниот изговор. Така наоѓаме имиња како што се „mapudungun“, „chedüngun“, „mapuzugun“, „mapunzungun“, меѓу другите.
На територијата Виличе, конкретно во fütalmapu наречена „Fütawillimapu“ или „Големи јужни земји“ - која ги опфаќа сегашните провинции Ранко, Осорно и Ланкиху - постоела варијантата „che süngun“ или „tse süngun“ (Јазикот на луѓе).
Оваа варијанта денес има помалку од десетина говорници на високо ниво, старци и жени кои се последниот белег на формата на комуникација на предците, родени околу „Ñuke Kütralwe“ (Мајка печка).
Вреди да се потсетиме дека нашиот мапунче јазик беше забранет преку различни државни, приватни и верски механизми, казнувајќи ја неговата јавна употреба. Соочени со ова, многу татковци и мајки не им го пренесоа tse süngun на своите синови и ќерки за да ги избегнат страдањата и понижувањата на цивилизираното општество Винка.
Со оглед на непосредната опасност дека tse süngun ќе исчезне, оваа „апликација“ има скромна цел да поттикне ентузијазам кај новите генерации Mapunche и non-Mapunche за да можат да ја обноват, распространат и „репозиционираат“ нашата варијанта Виличе како примарен инструмент за комуникација. и зајакнување на колективниот идентитет.
Се надеваме дека ќе ви се допадне, искористете го и придружете се во одбраната на нашиот tse süngun.
Мањум.
Салвадор Румиска Цистерна
Chawsrakawiñ (Осорно), 2017-2024 трипанту мо