"Отамдан үлдсэн далалар"- ramziy roman.
Muallif o‘z romanida fail sho‘rolar zamonida yashab, butun umri dalada ketmon chopib, serquyosh yurida yelkasi oftob ko‘rmagan, qut-barakot yurida kosasi oqarmagan munis o‘zbek xalqi siymosini Dehqonqul timsolida уран talqin yeter.
Oʻzbek adabiyot судлаачдын анализича Тогʻай Муроднинг илк романи „Отамдан үлдсэн далалар“ oʻzbek milliy adabiyotи түүхэнда чухал ходис боʻлган. Асарни дахин өгөгдөж эхлэх, ёзuvchi oʻzini, ozining амьдралын тухай мэдлэг, төсөөллийг шүүмжилсэн байна. Shu paytga qadar amal qilgan creative aqidalaria содик үлдсэн холбогч амьдрал, энгийн хүмүүс turmushini oʻzgacha nigoh bilan anglash yoʻlini tutadi.
Mustabid tuzum a normal zahmatkash mehnathli ayni oʻsha no'griti özellikleri — toʻgʻzligi, mehnatkashligi, halolligi, odob-andishasi tufayli xor boʻlayotganligini adib гүн alam-iztirob, nadomatlar bilan tasvirlaydi. Асарда нийгмийн рух — пафос кенг коʻлам кесип болно. Роман төвд Дехконкул такдири байдаг. Асар түүхийн амьдрал, такдир-кисми, рухий дунёси, она-йер, киндик qoni toʻkilgan муқаддас хөрс менен бат бөх богʻliq, oʻzbekning ramzi degulik хөдөлмөркаш инсон — бош баатар Dehqonqul tilidan soʻzlab verilir.
Dehqonqul obrazi — oʻzbek adabiyotida биологийн нээлт. Dehqonqul sovet periodi adabiyotida zevk-shavq ile qalamga olingan хөдөлмөрийн баатарларына пародия дүрслэл. U totalitar tuzum, qizil imperiya страсти тарбиялаб өссөн „mehnat kişisi“, „yangi inson“ timsoli, mustabid hokimiyat munofiqona mafkurasining tirik qurboni. Dehqonqul shoʻrolar hukumatining Western tengdoshi. Yozuvchi qəhrəman taqdiri дамжуулан davrni, „sotsialistik toplum tarixini илэрхийлэх“ni oʻz oldiga зорилго болгож qoʻymaydi.
Совет хокимии йилларынын „мухим паллалари“ атайын четлаб оъталады, щурури йылларында акини таниган бола 60-йылларда хам болалигича колаверади. Bu hol aslo „mantiqsizlik“ boʻlib tushmaydi. Yozuvchi birinchi galda Dehqonqulni qul, mu shakllantirgany hayotiy tajribasi kilibtiradi.
Asarda бош баатар Dehqonqul oʻzbek xalqining timsoli ретінде tasvirlangan. Асарда уч авлод Жалолиддин Кетмон, түүний oʻgʻli Aqrab va onun farzandi Dehqonqul obrazi дамжуулан oʻzbek xalqi hayotining fojiali imparatorini yoritib berilgan. Болаликдан куллик, зулмга коьниккан, хаётни фахат мехнатдан иборат дэб билган Дехконкул учун далалари ва пахтаси мухим. Түүний uchun далайуудын сайн saqlanishi, moʻl ургац өгөхина саодат.
Dehqonqul shu tashvishlar bilan band boʻlib oilasiga, farzandlariga ham eʼtibor өгөхгүй. Markazdan keluvchi mehmonlarga atab bozor хийдэг, biroq хүүхдүүдэд ирсэнda kambagʻalligiga koʻnadi. Siyosatdan yiroq boʻlgan boʻlsa-da, asar yakunida „Paxta ishi“ улмаас qamaladi. Шунча жил кул бо'либ яшаган Дехконкулнинг кози шондан очилади. Хаётидаги барча fojialarni ana oʻshanda anglaydi.
Togʻay Murod this romani Hakkında shunday fikr bildirgan: „Men bu asarim bilan oʻzbek xalqiga haykal qoʻyaman“!
Шинэчилсэн огноо
2025 оны 8-р сарын 15