අස්සලෝමු අලයිකුම්.
Ma'lumki, Qur'oni karim Alloh taolo tomonidan Payg'ambarimiz Muhammad alayhissalomga 23 yil mobaynida
sura, oyat tarzida elchi farishta –Jabroil alayhissalom orqali ilohiy Vahiy sifatida, arab tilida, og'zaki nozil
කිලිංගන්. Islom dini ta'limotining asosiy manbalari (Qur'on, Sunnat, Ijmo', Qiyos)ning birinchisi sanalmish bu
Kalomi sharifning til va bayon jihatidan ilohiy mo''jizaligi ham uni arab tilida o'qib, fikr yuritgandagina
namoyon bo'ladi. Boshqa har qanday tilga o'girilganda Quron tiliga xos xususiyatlar, nazmiy uslub, maftunkor
ohang va ruhiy ta'sir o'z kuchini yo'qotadi. Tarjimon har qancha mahoratli, tajribali lug'atga boy bo'lmasin,
oyatlarning arabcha holidagi mazmunini boshqa tilda mukammal ifoda eta olmaydi. බු ඉන්කෝර් එටිබ් බෝල්මස්
haqiqat.
Arab tilida o'qib anglash esa, hammaning ham imkon darajasida emas. Hatto arablarning o'zlari ham Qur'on
oyatlarini to'la tushuna olmasliklarini tan oladilar. උළුග්'සහෝබලර් හම් කො'ප්දන්-කො'ප් ඔයත්ලර් මස්මුනිද
bahslashib, bir yechimga kelisha olmay, Rosul alayhissalomning o'zlaridan so'rab, aniqlab olganlari to'g'risida
sahih hadislar mavjud.
කුරෝනි කරීම්නි බොෂ්කා තිලර්ගා තර්ජිමා කිලිෂ් හරකාටි අංච කාඩිම්ඩන් බෝෂ්ලංගන්. Ayniqsa, arab bo'lmagan
halqlarning islomga kirishlari bu harakatga asosiy sabab bo'lgan. Garchi islom ulamolari oyatlarni har qanday
tilda sharhlab tafsir qilishga ruxsat bersalar-da, biroq so'zma-so'z tarjima qilib yozishga mutloqo izn
bermaganlar, zero tarjimani yozib qo'yishlik bilan කුර්ආන් mazmuni shundangina iborat degan iddao bo'ladi, deb
uning mas'uliyatidan qo'rqqanlar. Shuning uchun ajdodlarimiz merosida o'zbekcha tafsirlar ko'p. අම්මෝ සෝෆ් ඔනා
tilimizdagi tarjimalarni deyarli uchratmaymiz.
Keyingi asrlarda Qur'oni karim jahon xalqlarining ko'pgina tillariga tarjima qilindi. ෂුනින්ග්ඩෙක්, ඕස්බෙක් ටිලිඩා
ham bir qancha tarjimalar paydo bo'ldi. එන්දිලික්ද බු ජරයොං යනද කුචයිබ් බොරිෂි ටැබියි. Bas, sunday
ekan, bu sohada kundan-kunga taraqqiyot sari intilish maqsadga muvofiqdir. Avvalgi tarjimalarda uchragan
tarjimalarda uchragan kamchiliklarni takrorlamagan holda, tobora sifatli tarjima va tafsirlarni ta'lif etish yangi
උලමොලරිං ෂරෆ්ලි වසිෆලරිඩන්දිර්.
Binobarin, shu jarayonni davom ettirishdek mas'uliyatni zimmamizga olar ekanmiz, bunda mutlaqo xato
nuqsonlar yo'q, degan fikrdan yiroqmiz. Beayb-Parvardigor.
Yangi tarjimaning o'ziga hos hususiyatlari asosan quyidagilardan iborat:
1. Tarjima hanafiylik mazhabiga muvofiq holda tayorlandi. Boshqa mazhablar bilan qiyosiy tafsirlar izohda
ko'rsatib borildi.
2. Oyatlar mazmunini imkoni boricha so'zma-so'z ifodalashga harakat qilindi. කො'ෂිම්ච, යෝර්ඩම්චි සො'ස් වා
iboralar qavs ichida berildi.
3. Murakkabroq va sharhga muhtoj oyatlarga sahifa ostida izoh berildi.
4. Amalda bo'lib kelgan kirill yozuv qoidalariga rioya kilindi. Ya'ni 1990 yillardan boshlab, asosan diniy
adabiyotlarda buzila boshlagan imlolar tiklandi. මසාලන්: ඉසෝ, ඉමොන්, රබ්, රසුල්, සහීහ්, අරෆොට්, සලාවෝට් කබි
arabchadan o'tib qolgan so'zlarni ba'zilar arab talaffuziga moslashtirmoqchi bo'lishib, keyingi paytda Iyso,
iymon, Robb, Rosul, sahiyh, Arofat, solavat shaklida yozishga o'tgan edilar. වාහෝලන්කි, උමුමි උර්ෆ්ඩා චෙට්
so'zlar qaysi tilga ko'chib o'tsa, o'tgan so'z o'sha tilning tovush va imlo qoidalariga bo'ysunishi lozim. කුරානය
oyatlari qiroatida yoki arabcha jumla tarkibida talaffuz etilgandagina tajvidga rioya etilishi kerak bo'ladi. ආගාර්
biz arabchadan o'tgan barcha so'zlarni tajvidga binoan yozadigan va talaffuz etadigan bo'lsak, kitobxonlarning
o'qishi va anglashiga katta qiyinchiliklar tug'dirib qo'yamiz.
Eng muhimi, mushafning ushbu tarjimasida juda Omonatdorlik bilan, Ya'ni arabchada qanday bo'lsa,
o'zbekchada ham o'sha mazmunni to'la saqlab qolishga harakat qilindi. Biror maqsadda bo'rttirish yoki
o'zgartirish kabilardan xoli.
යාවත්කාලීන කළේ
2025 නිකිණි 20