Kimayen Tse Süngun [mapuche]

Salvador Rumian

Rreth këtij aplikacioni

Gjuha Mapuche përbëhet nga variante të ndryshme që i përgjigjen karakteristikave specifike të çdo territori.

Në përgjithësi, çdo variant ka një emër dhe veçori në shqiptimin e tij. Kështu gjejmë emra si "mapudungun", "chedüngun", "mapuzugun", "mapunzungun", ndër të tjera.

Në territorin Williche, veçanërisht në fütalmapu të quajtur "Fütawillimapu" ose "Tokat e Mëdha Jugore" - që mbulon provincat aktuale të Ranco, Osorno dhe Llanquihue - ka ekzistuar varianti "che süngun" ose "tse süngun" (Gjuha e njerëzit).

Ky variant ka sot më pak se një duzinë folës të nivelit të lartë, pleq e gra që janë mbetjet e fundit të një forme komunikimi stërgjyshorë, të lindur rreth "Ñuke Kütralwe" (Soba e Nënës).

Vlen të kujtojmë se gjuha jonë mapunçe ishte e ndaluar përmes mekanizmave të ndryshëm shtetërorë, privatë dhe fetarë, duke ndëshkuar përdorimin e saj publik. Përballë kësaj, shumë baballarë dhe nëna nuk ua kaluan tse süngun bijve dhe vajzave të tyre për të shmangur vuajtjet dhe poshtërimet e shoqërisë së qytetëruar Winka.

Duke pasur parasysh rrezikun e afërt që tse süngun të zhduket, ky "aplikacion" ka objektivin modest për të nxitur entuziazmin në brezat e rinj Mapunche dhe jo-Mapunche për të qenë në gjendje të rikuperojnë, shpërndajnë dhe "ripozicionojnë" variantin tonë williche si një instrument kryesor komunikimi. dhe forcimin e identitetit kolektiv.

Shpresojmë t'ju pëlqejë, ta përdorni dhe t'i bashkoheni mbrojtjes së tse süngun tonë.

Mañum.

Cisterna Salvador Rumian
Chawsrakawiñ (Osorno), 2017-2024 tripantu mo