Мазкур китоб иузта хикоиадан иборат. Хикоиалар асосан, ривоиатлар, тарикии хакикатлар, кизикарли фактлар асосида иозилган. Ва хар бир хикоиада бир сир иасхиринган. Хикоиа соʼнгида келтирилган саволга тоʼгʼри јавоб тописх хамманинг хам коʼлидан келавермаиди. Уриниб коʼринг-цхи, нецхта хикоиадаги јумбокни китоб окиридаги јавобларга карамасдан топар екансиз?
Биринчи хикоја —
УЦХ ЕСхИК
Бир саииох такдир такозоси билан Схарк мамлакат-
ларидан бирига саиохат килисх учун боради. Анцха паит
мамлакатни саир килади. Иттифоко, уни мирсхаблар гу-
мондор схакс сифатида коʻлга олисхади. Халиги саииохнинг
ватани ва усхбу мамлакат оʻртасида анцхадан бери муноса-
бат до`стона емаслигидан бу иуртга келган нариги мамла-
кат фукаролари каттик тексхирув остига олинарди.
Саииохни јосусликда гумон килиб, гарцхи таиинли бир
далил боʻлмаса-да, уни хибсга олисхади. Саииох бир нецха
ОИ хибсда колиб кетади. У билан мирсхабларнинг шунка
исхи боʻлмаиди.
Мамлакат султонинг гʻалати одатлари бор еди. У
махбуслар билан коʻнгил иозисхни кусх коʻрар, асхаддии
јиноиатцхиларни турли усулларда киинаб оʻлдирисхлари-
ни томоша ћилар, улар иштирокида турли ермакларни
оʻилаб топарди.
Вакти-вакти билан султонга ианги махбуслар хаки-
да маʼлумотлар киритилиб турар, у оʻз оʻљасини усхбу
роʻикатдан танлаб оларди. Кунларнинг бирида у јосус
сифатида аибланган саииох хакидаги маʼлумотларни
оʻкиб, у билан кизикиб колади. Унинг аиби аникланмага-
ни боис, уни озод етиб хам, јазолаб хам боʻлмасди. сул-
тон унинг аклу заковатини.синаб коʻрмокцхи боʻлади. Агар.
цхиндан аклли боʻлса, бемалол о`з уиига, силаси багʻрига
кетаверади.
Султон бу гал хам оʻзицха ајоииб бир томосха оʻилаб
топди. Унинг амри билан уцхта есхиги бор битта катта
кона курилди. Хар бир есхик иана биттадан конага оцхи-
лар, кеиинги коналарнинг есхикларидан еса бемалол коʻ-
цхага цхикиб кетиларди.
Гумондор саииохни асосии конага олиб кирисхди. сул-
тоннинг мулозими оʻиин схартини унга тусхунтирди.
– Мухтарам саииох, сизнинг аибингиз бор иоки иоʻкли-
гидан катʼи назар, уиингизга есон-омон иетиб олисх им-
конииати тугʻилди.
— Ксоʻсх, мен нима килисхим керак? – махбуснинг ко`з-
ларида умид порлади.
– Мана, карсхингизда уцхта есхик турибди, – деди му-
лозим унга ешикларни коʻрсатиб. – Уларнинг хар бири
битта алохида конага, ундан кеиин еса коʻцхага олиб
цхикади. Мушкарци цхикиб кетганимдан соʻнг, коналарнинг би-
рига султонимизнинг уцхта вахсхии схерлари олиб кели-
нади. Иккинцхи конага еса султонимизнинг максус хову-
зида бокилаиотган уцхта тимсох келтирилади. Аитиб коʻиаи,
тимсохлар хам, схерлар хам уцх кундан бери хецх нарса
иеиисхмаган. Уцхинцхи конадан оʻтисхни хам сизга тавсииа
етмаган боʻлардим. Цхунки бу конинг схифт кисмида
улкан ва кудратли лупа оʻрнатилган. У кујош нурини бир
нецха минг марта иакинласхтириб беради ва бу конани ке-
сиб оʻтаман дегунингизцха, кулга аиланасиз. Ксуллас, вел.
га ертагача мухлат берилади. Схер иоки тимсохларга ием
боʻлмасдан, куиосх тафтида куимасдан, оʻзингиз танлаган
есхикдан цхикиб кета олсангиз, марра сизники. Схунда
сиз султонимизнинг буиук мархаматларига ноил боʻласиз.
Иоʻл карајатларингиз султонимиз казинасидан коплана-
ди ва албатта уиингизга курук коʻл билан бормаисиз.
Мулозим унга аииорона коʻз кисиб, конани тарк етди. Зум
оʻтмаи, коналарга схерлар ва тимсохларни јоиласхтирисх-
ди. Саииох еса оʻилаи-оʻилаи схундаи бир цхорани топдики,
натијада зиион-захматсиз коʻцхага цхикиб олди. Ваʼда ки-
лингандек, совгʻа-саломлар билан о`з ватанига кузатилди.
Савол: Саииох кандаи килиб оʻлимдан кутулиб колди?