Билмак керакким, хар бир мусулмон боласи, кохи ер кисхи, кохи котун кисхи, кохи иосх,
кохи кари, мана сху тубандаги то‘рт нарсанинг тарикини билисхи албатта лозимдур.
И. Паиг‘амбаримиз Мухаммад алаихиссалом тариклари.
ИИ. Кур'они карим тарики.
ИИИ. Дини Ислом тарики.
ИВ. Ка’батуллох тарики.
Склони се учун, људи факир — Аликонто‘ра Схокирконто‘ра о‘г‘ли Сог‘униидурманким,
бизлардин кеиинги авлод наслларимизга ва хам босхка туркии тиллик ватандосх, дин
кариндосхларимизга мендан иодгор бо‘лсин деб иукоридаги то‘рт нарса тарикини хар кандок
кисхи тусхунгудек килиб, оцхик туркии тилида иоздим. Бу китобга «Тарики Мухаммадии» деб
от ко‘идим. Буни о‘кигувцхилар факирни дуоларида иод килиб ко‘иисхларини умид килурман.
БУИУК УСТОЗ ХАКИДА СО‘З
«Тарики Мухаммадии» муаллифи Аликонто‘ра Сог‘униини асримизнинг ко‘плаб уламои фозиллари
о‘зларининг буиук устозлари деб биладилар. Зеро, ул зоти бобаракотнинг серфаиз ва та’сирцхан
сухбатларидан бир лахза бахраманд бо‘лган хар бир толиби содик ииллар давомида о‘зга
устозлардан олган сабоклари иоки иузлаб мутолаа килган китоблардан олган
ма’лумотларидан хам зииодрок истифода етар еди, десам муболаг‘а бо‘лмас. Камина еса
бир лахза емас, Тангрига бехад схукрлар аитаманким, ул устози куллнинг дарсго‘илик
давраларида ва фаизли сухбатларида ко‘п бо‘лганман ва ко‘пдан-ко‘п илмии исхтибохларимни
со‘раб о‘та коникарли јавоблар олганман.
Хамон есимда, 1971 иили Марг‘илон схахрига борганларида бир илмии сухбатда хозирларнинг
ко‘пцхилиги толиби илмлар еканини назарда тутиб, ахли меџлисга Кур’они каримдан Вал-аср
сурасини тафсир килиб берган едилар. Сура енг киска суралардан бо‘либ, атиги уцх оиат — икки
сатр бо‘лисхига карамаи устоз роппа-роса икки соат тахлил етиб, оиатларнинг хар бир калима,
хатто харфи зимнидаги хикмати ва нукталарини схунцхалик хакимона схарклар едиларки,
диккат билан соме’ бо‘либ турган уламо ва толиблар босхларига кусх ко‘нгандек сукут
саклаган холда вујудлари кулок бо‘либ, хар бир со‘зларини укиб олисхга ва маг‘зини
цхакисхга харакат килар едилар.
Дархакикат, устоз илму хикматнинг бир-икки сохасида емас, балки илми кироат, тафсир, хадис,
фикх, нахв, балог‘ат, мантик, тиб, тарикс, сијрат, југ‘рофија, назму наср ва бошка фанлар
бо‘иицха хам иетук мутакассис едилар.
Енди усхбу сиирати набавиииа фанига мансуб «Тарики Мухаммадии» асари кусусида хам
бироз то‘хталиб о‘тишга то‘г‘ри келади.
Ислом тарики ва јаноб паиг‘амбаримиз Мухаммад алејхис-салоту вас-саломнинг хаиотлари
ва фаолииатлари то‘г‘рисида хозиргацха араб, форс, турк ва босхка схарк ва г‘арб тилларида
јуда ко‘плаб асарлар јозилган. Лекин Аликонто‘ра Сог‘униининг усхбу асари уларнинг
кулосаси бо‘лисхи билан бирга, ма’лумотларининг исхонцхли манбалардан олинганлиги, хар бир
тарикии вокеа баионидан кеиин муаллифнинг унга нисбатан о‘з фикр-мулохазаларини ибратли
рависхда изхор етганлари ва асарга имкони борицха бадииилик киритиб хар кандаи китобконни
о‘зига ром етиши билан алохида ахамииат касб етади.
Менинг фикримцха, асарни бир марта о‘киб цхикисхнинг о‘зи кифоиа килмаиди, балки сху
мухим манбага тез-тез муројаат килиб турисх керак. Табииики, хар сафар ианги-ианги
тусхунцхалар касхф етилиб, китобконда о‘згацха таассуротлар хосил бо‘лади. Бу факат
каминанинг фикри емас. Асарни мутолаа килиб цхиккан ко‘пдан-ко‘п до‘стларимиз хам
ушбу гапни такрорлаб турадилар. Аиникса, имом-катиблар, уламои киромлар ва толиби
илмларнинг хар бирларида усхбу ноиоб асардан бо‘лисхини тавсииа етардим. Зеро, хозирги
кунимизда Ислом тарики бо‘иицха о‘з она тилимизда батафсил иозилган бундан о‘зга асар
ио‘к. Бундан тасхкари бу фанга доир хар кандаи китоб унинг о‘рнини боса олмаиди. Ксуллас,
«Тарикии Мухаммадии» китобини хар канцха та’риф ва тавсиф килинса, камлик килади. Иаксхиси,
асарнинг о‘зини кунт билан мутолаа килиб, унинг серкиррали ма’лумотларидан, фаизу футухли
мазмунларидан бахраманд бо'лган китобконгина бундаи та'рифларда муболаг'а ио'к
еканига то‘ла исхонцх хосил килади.