Kiyamphu ni lugha ambayo haijarekodiwa sana inayozungumzwa na watu wa kiasili wanaoitwa ‘Yamphu Rai’ inayoishi hasa katika eneo lenye milima la wilaya za Sankhuwasava na Dhankuta mashariki mwa Nepal. Kando na hilo, kuna pia Yamphu wanaoishi katika maeneo kama Num, Pawakhola, Devitar, Barhavise, Malta, Walung, Mangtewa, manispaa ya Khandbari ya wilaya ya Sankhuwasava. Watu wa Yamphu pia wako Ilam, Sunsari, Morang, Jhapa na wilaya zingine, na nje ya nchi pia.
Nchi ya mababu (au asili) ya Yamphu inachukuliwa kuwa eneo la Hedangna la Wilaya ya Sankhuwasava. Miongoni mwa jumuiya 25 tofauti za semi za Kirat za kikundi cha Rai, Yamphu (639-3: ybi) ni wa kikundi cha Kirati cha mashariki cha tawi dogo la Himalayish la tawi la Tibeto-Burma chini ya familia ya Sino-Tibet.
Ripoti ya sensa ya 2011 inaonyesha jumla ya wakazi wa Yamphu ni 9,208 ambapo 4,766 (yaani, 51.76%) ni wanawake na waliobaki 4,442 (yaani, 48.24%) ni wanaume. Eppele et al. (2012: 97) anataja kuwa Yamphu ana uhusiano wa karibu na Lohorung na Mewahang. Ikichanganua data ya hivi majuzi, Rai (2018) inaonyesha 74% ya ulinganifu wa kimsamiati wa Yamphu na Lohorung. Shirika la Yamphu linadai makadirio ya zaidi ya laki moja ya Yamphu kutoka nyumbani na nje ya nchi. Toba, Toba, na Rai (2005) wanasema kwamba wazungumzaji wa Kiyamphu wana lugha mbili katika Kinepali [npi] na wanahamia kwa lugha hii ya kawaida.
Ilisasishwa tarehe
30 Jul 2024