ኢሎምም ኦሎምፒንግ mo‘tabar olimlari qatorida ፣ ሹብሺዝ ፣ ሙሐመድ ኢብኑ አህመድ ኢብኑ ኡምማን አቡ አብዱሎህ ዝሃቢይ ሾፌ ኃይሌ hazratlarining ham munosib o'rni bor. ኢምሞም ዛሃቢይ ሂጂሪ 673 yili Suriyaning Damashq shahrida tavallud topganlar። “ዛሃቢቢ” taxallusi u kishiga otalarining kasbiga nisbatan berilgan boʼlib ፣ “zargarning o’gâli” degan ma’noni anglatadi። ሃዲስስ ቢቢን 18 ዮሽዳን shugʼullanishni boshladilar ፣ ባላባካ ፣ ሂስ ፣ ሀማ ፣ አሌፖ ፣ ትሪፖሊ ፣ ናሉውስ ፣ ራምላ ፣ ኩሺራ ፣ ኢስካራሪያ ፣ ኩዲዱ ፣ ሂዮዝ ካምቢያን ኦዚትታታ ሻሃዳ ቦልዶይላ። ኢል ታህሊሊ chchun juda ko’p olimlarning xizmatida turdilar። ኢብኑ ዘሪይ ፣ አቡካርኪ ፣ xክስኪል-ኢሎም ኢብኑ ዳኪቅ አይይድ (ኢምሞም ዛሃቢይ ኡ ኪሽኪንግ oldiga ilm organgani kelganida, testhon qilib: "አቡ ሙሐመድ ሂሊይ ኪም?" g'ri javob bergach ፣ ኢብን ዳቂቅ ኢድ u zotni shogirdlikka qabul qilgan), davrining yetuk hadiss hunos olimi Sharafiddin Dimyatiy, Jaloliddin ሳን Damashq shahriga qaytib, hadis ilmidan dars berdilar, islom olamida nomlarini mashur etgan kitoblarini yozdilar. 73 yoshda koʼz nuridan ayrildilar va ikki yildan so’ng foniy dunyoni tark etdilar. Uchta farzandi bor ate: qizining ismi አያት አዚዝ va o’g’illari Abdul Abdulhh bilan Abu Hurayra Abdurahmon. አብዱራሞማን keyinchalik hadis ልጅ peshvosiga aylanib, ኢብን ናስረዲን Damashqiy እና ኢብን ሃjar Asqaloniy ካሊ olimlarga dars berdi, otasidan eshitgan ko'plab hadislarni rivoyat qildi. ኢማም ዛሃቢቢ 75 yil umr ko’didilar, islom olamida hadis ilmining sultoni, qomusiy ilmlarga ega tarixchi, shajarashunos va shayxul islom sifatida nom qozondilar.
ኪቶብ ሙልፊ ፥ ኢምom ሆፊዝ ሻምሱዲን ዘሃቢቢ።
Tarjimon: Dilmurod Qo'shoqov።
ሙራርር-ኡሉጉክ ሙቱሎቭ
ሙህሂህ - አብዱሩር ኢስካንድር።