📚 डेटा स्ट्रक्चर्स आणि अल्गोरिदम (२०२५–२०२६ आवृत्ती) हे BSCS, BSIT, सॉफ्टवेअर अभियांत्रिकी विद्यार्थी, स्पर्धात्मक प्रोग्रामर, सॉफ्टवेअर डेव्हलपर आणि कोडिंग, समस्या सोडवणे आणि ऑप्टिमायझेशन या कलेमध्ये प्रभुत्व मिळवू इच्छिणाऱ्या स्वयं-शिक्षकांसाठी डिझाइन केलेले संपूर्ण अभ्यासक्रम पुस्तक आहे. या आवृत्तीमध्ये डेटा संरचना आणि अल्गोरिदम समजून घेण्यासाठी शैक्षणिक आणि व्यावहारिक दृष्टिकोन प्रदान करण्यासाठी MCQ आणि क्विझचा समावेश आहे.
पुस्तकात सिद्धांत आणि अंमलबजावणी या दोन्हींचा समावेश आहे, विद्यार्थ्यांना डेटा कसा व्यवस्थित, संग्रहित आणि कुशलतेने हाताळला जातो हे शोधण्यात मदत होते. हे विश्लेषणात्मक आणि प्रोग्रामिंग कौशल्ये मजबूत करण्यासाठी ॲरे, स्टॅक, रांगा, लिंक केलेल्या याद्या, झाडे, आलेख, हॅशिंग, रिकर्शन, शोध, क्रमवारी आणि अल्गोरिदम डिझाइन तंत्रे ब्रिज करते. विद्यार्थी अल्गोरिदम जटिलता, ऑप्टिमायझेशन धोरणे आणि DSA च्या वास्तविक-जगातील अनुप्रयोगांबद्दल अंतर्दृष्टी देखील मिळवतील.
📂 अध्याय आणि विषय
🔹 धडा 1: डेटा स्ट्रक्चर्सचा परिचय
- डेटा स्ट्रक्चर्स काय आहेत?
- डेटा स्ट्रक्चर्सची गरज आणि महत्त्व
- अमूर्त डेटा प्रकार (ADT)
- डेटा स्ट्रक्चर्सचे प्रकार: रेखीय वि नॉन-लिनियर
- वास्तविक जीवनातील अनुप्रयोग
🔹 धडा 2: ॲरे
- व्याख्या आणि प्रतिनिधित्व
- ऑपरेशन्स: ट्रॅव्हर्सल, इन्सर्शन, डिलीट, सर्चिंग
- बहु-आयामी ॲरे
- ॲरेजचे अनुप्रयोग
🔹 धडा 3: स्टॅक
- व्याख्या आणि संकल्पना
- स्टॅक ऑपरेशन्स (पुश, पॉप, पीक)
- ॲरे आणि लिंक्ड लिस्ट वापरून अंमलबजावणी
- अनुप्रयोग: अभिव्यक्ती मूल्यांकन, कार्य कॉल
🔹 अध्याय 4: रांगा
- संकल्पना आणि मूलभूत ऑपरेशन्स
- रांगांचे प्रकार: साधी रांग, वर्तुळाकार रांग, डेक
- ॲरे आणि लिंक्ड लिस्ट वापरून अंमलबजावणी
- अर्ज
🔹 धडा 5: प्राधान्य रांगा
- प्राधान्य संकल्पना
- अंमलबजावणी पद्धती
- अर्ज
🔹 धडा 6: लिंक केलेल्या याद्या
- सिंगल लिंक्ड लिस्ट
- दुहेरी लिंक केलेली यादी
- परिपत्रक लिंक्ड यादी
- अर्ज
🔹 अध्याय 7: झाडे
- मूलभूत शब्दावली (नोड्स, रूट, उंची, डिग्री)
- बायनरी झाडे
- बायनरी सर्च ट्री (BST)
- ट्री ट्रॅव्हर्सल्स (इनऑर्डर, प्रीऑर्डर, पोस्टऑर्डर)
- प्रगत झाडे: एव्हीएल झाडे, बी-वृक्ष
🔹 धडा 8: आलेख
- आलेख संज्ञा (शिखर, कडा, पदवी, पथ)
- आलेख प्रतिनिधित्व: संलग्नता मॅट्रिक्स आणि सूची
- ग्राफ ट्रॅव्हर्सल्स: BFS, DFS
- आलेखांचे अनुप्रयोग
🔹 धडा 9: पुनरावृत्ती
- पुनरावृत्तीची संकल्पना
- प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष पुनरावृत्ती
- आवर्ती अल्गोरिदम (फॅक्टोरियल, फिबोनाची, हॅनोईचे टॉवर्स)
- अर्ज
🔹 धडा 10: अल्गोरिदम शोधत आहे
- रेखीय शोध
- बायनरी शोध
- प्रगत शोध तंत्र
🔹 धडा 11: अल्गोरिदम क्रमवारी लावणे
- बबल सॉर्ट, सिलेक्शन सॉर्ट, इन्सर्शन सॉर्ट
- मर्ज सॉर्ट, क्विक सॉर्ट, हीप सॉर्ट
- कार्यक्षमतेची तुलना
🔹 धडा 12: हॅशिंग
- हॅशिंगची संकल्पना
- हॅश फंक्शन्स
- टक्कर आणि टक्कर निराकरण तंत्र
- अर्ज
🔹 धडा 13: स्टोरेज आणि पुनर्प्राप्ती तंत्र
- फाइल स्टोरेज संकल्पना
- अनुक्रमित स्टोरेज
- मेमरी मॅनेजमेंट बेसिक्स
🔹 धडा 14: अल्गोरिदम जटिलता
- वेळेची जटिलता (सर्वोत्तम, सर्वात वाईट, सरासरी केस)
- अंतराळ जटिलता
- बिग ओ, बिग Ω, बिग Θ नोटेशन्स
🔹 धडा 15: बहुपदी आणि गुंतागुंतीचे अल्गोरिदम
- बहुपदी वेळ अल्गोरिदम
- NP-पूर्ण आणि NP-हार्ड समस्या
- उदाहरणे
🔹 धडा 16: कार्यक्षम अल्गोरिदमचे वर्ग
- कार्यक्षम अल्गोरिदमची वैशिष्ट्ये
- केस स्टडीज
🔹 धडा १७: अल्गोरिदम डिझाइन तंत्र
- विभाजित करा आणि विजय मिळवा
- डायनॅमिक प्रोग्रामिंग
- लोभी अल्गोरिदम
🌟 हे पुस्तक का निवडले?
✅ BSCS, BSIT आणि सॉफ्टवेअर अभियांत्रिकीसाठी संपूर्ण DSA अभ्यासक्रम समाविष्ट करते
✅ MCQ, क्विझ आणि ऍप्लिकेशन्सचा समावेश आहे
✅ परीक्षेची तयारी, प्रकल्प कार्य आणि स्पर्धात्मक प्रोग्रामिंग मजबूत करते
✅ सिद्धांत, कोडिंग आणि समस्या सोडवण्यामध्ये मजबूत पाया तयार करते
✅ विद्यार्थी, विकासक आणि मुलाखतीच्या तयारीसाठी योग्य
✍ हे पुस्तक लेखकांकडून प्रेरित आहे:
थॉमस एच. कॉर्मेन (सीएलआरएस), डोनाल्ड नूथ, रॉबर्ट लाफोर, मार्क ऍलन वेस
📥 आता डाउनलोड करा!
2025-2026 आवृत्तीसह मास्टर डेटा स्ट्रक्चर्स आणि अल्गोरिदम आणि तुमची प्रोग्रामिंग, ऑप्टिमायझेशन आणि समस्या सोडवण्याची कौशल्ये वाढवा.
या रोजी अपडेट केले
५ ऑक्टो, २०२५