Η τραγωδία των κοινών: Πολιτική φαυλότητα, απαξίωση θεσμών και χρεοκοπία

Χαρίδημος Τσούκας

Mar 2015 · Εκδόσεις Ίκαρος

About this ebook

 Όταν τα σημερινά παιδιά θα μας ρωτούν αύριο γιατί χρεοκόπησε η χώρα, θα πρέπει, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, να τους πούμε τούτο, χαμηλώνοντας με ντροπή τα μάτια: Η Ελλάδα χρεοκόπησε γιατί νοιαστήκαμε μόνο για την πάρτη μας και όχι για τη χώρα!

Αυτή είναι η «τραγωδία των κοινών»: σε ένα σύστημα με στρεβλούς θεσμούς, η συλλογική αποτυχία προκύπτει όταν άτομα (ιδιαιτέρως όσοι κατέχουν ηγετικές θέσεις) και οργανωμένες ομάδες (ιδιαιτέρως πελατειακά κόμματα, διαπλεκόμενες επιχειρήσεις και αρπακτικά συνδικάτα) υπηρετούν με μεθοδικότητα μόνο το στενά ιδιοτελές συμφέρον τους. Η χρεοκοπία είναι το εξαιρετικά οδυνηρό αποτέλεσμα του συνδυασμού πολιτικής φαυλότητας, απαξίωσης των θεσμών και ανεπάρκειας των ηγετών. 

Στο βιβλίο αυτό ανθολογούνται κείμενα από την πολιτική αρθρογραφία μου (κυρίως στην Καθημερινή, το Βήμα και το Κέρδος) των ετών 2007-2014, πλαισιωμένα από μια εκτεταμένη εισαγωγή. Η τραγωδία των κοινών συνιστά, ουσιαστικά, ένα χρονολόγιο του κατήφορου προς τη χρεοκοπία. Τα άρθρα του θα σας δώσουν την ευκαιρία της αναδρομής και του αναστοχασμού – να αναψηλαφήσετε, δηλαδή, τις πολιτικές-θεσμικές διαδικασίες και αποφάσεις που παρήγαγαν τη γενικευμένη κατάρρευση που βιώνουμε. Η αναδρομική ανάγνωση της πολιτικής ζωής θυμίζει τα προβλήματα που αγνοήσαμε ή δεν αντιμετωπίσαμε όπως έπρεπε, αναδεικνύει τις ευκαιρίες που χάσαμε και φωτίζει τις βαθιά ριζωμένες νοοτροπίες που αναπαράγουμε με κάθε ευκαιρία. Η συνειδητοποίηση της συλλογικής αποτυχίας μπορεί να μας κάνει να εντρυφήσουμε αναδρομικά στα αίτιά της. Αν τα καταφέρουμε, η οικονομική καταστροφή θα μας έχει κάνει σοφότερους.

About the author

Ο Χαρίδημος Κ. Τσούκας γεννήθηκε το 1961 στο Καρπενήσι. Αποφοίτησε ως ηλεκτρολόγος μηχανικός από το ΑΠΘ και ως μηχανικός βιομηχανίας από το Cranfield University της Μ. Βρετανίας. Παρ’ όλα αυτά, μηχανικός δεν έγινε, αλλά στράφηκε στις κοινωνικές επιστήμες, εκπονώντας τη διδακτορική του διατριβή στη Θεωρία Οργανώσεων, στο Manchester Business School.

Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία και ακολούθησε στη συνέχεια ακαδημαϊκή σταδιοδρομία. Δίδαξε στα βρετανικά πανεπιστήμια Manchester, Essex και Strathclyde, καθώς και στο ALBA Graduate Business School στην Αθήνα. Σήμερα είναι καθηγητής Στρατηγικής Διοίκησης στην έδρα Columbia Ship Management του Πανεπιστημίου Κύπρου και διακεκριμένος ερευνητής καθηγητής Οργανωσιακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Warwick στη Μ. Βρετανία.


Έχει δημοσιεύσει δεκάδες άρθρα σε κορυφαία διεθνή επιστημονικά περιοδικά του κλάδου του, καθώς και αρκετά βιβλία (είτε ως συγγραφέας είτε ως συν-επιμελητής), μεταξύ των οποίων τα: Complex Knowledge (Oxford University Press), Philosophy and Organization Theory (Emerald), From Stagnation to Forced Adjustment: Reforms in Greece, 1974-2010 (Columbia University Press) και Αν ο Αριστοτέλης ήταν Διευθύνων Σύμβουλος (Καστανιώτης). Είναι συνιδρυτής του έγκριτου διεθνούς συνεδρίου International Symposium on Process Organization Studies και συν-επιμελητής της σειράς “Perspectives on Process Organization Studies” του εκδοτικού οίκου Oxford University Press, ενώ έχει διατελέσει διευθυντής σύνταξης (editor-in-chief) του διακεκριμένου ακαδημαϊκού περιοδικού Organization Studies. Το 2014 του απονεμήθηκε η υψηλή ακαδημαϊκή διάκριση Doctor of Science από το Πανεπιστήμιο Warwick για το επιστημονικό έργο του.


Υπήρξε συνεργάτης ελληνικών εφημερίδων και διατηρεί προσωπικό ιστολόγιο πολιτικής αρθρογραφίας (htsoukas.blogspot.com). Στους φοιτητές του πασχίζει να εμφυσήσει την αξία και τον τρόπο της κριτικής-στοχαστικής σκέψης, χωρίς να ξεχνάει τον αφορισμό του Βιτγκενστάιν «Κοίτα, μη σκέφτεσαι».