Marksist Klasikleri Okuma Kılavuzu
About this ebook
Marksist Klasikleri Okuma Kılavuzu, bu soruları gündemine alan özgün bir çalışma olarak, her düzeyde Marksizm okuru için bir başucu kitabı olmayı hedefliyor.
Türkiye’den ve dünyadan yetkin Marksist kuramcıları bir araya getiren bu kitapta, Marksizmin kurucu ve geliştirici teorisyenleri Marx, Engels ve Lenin’in yirmi yapıtı, yirmi farklı yazar tarafından tanıtılıp değerlendiriliyor. Bu yazılarda, Marksist klasiklerin doğum iklimi, içeriği, öteki klasiklerle ilişkisi, etkileri, bugün için önemi parlak şekilde değerlendiriliyor. Böylece, okura öncelikli bir okuma listesi önerilirken, bu eserlerin nasıl okunacağına dair bir rehber de verilmiş oluyor. Yazarların bu kitap için kaleme aldıkları yazılar, Türkiye’nin önde gelen Marksist yazarlarından Taner Timur’un giriş yazısıyla sunuluyor.
Kitaba makaleleriyle katkıda bulunanlar:
Aijaz Ahmad, August H. Nimtz, Cem Eroğul, David McNally, E. Ahmet Tonak, Ellen M. Wood, Erkin Özalp, Haluk Gerger, Haluk Yurtsever, Heather Brown, Korkut Boratav, Metin Çulhaoğlu, Michael A. Lebowitz, Nail Satlıgan, Neil Faulkner, Prabhat Patnaik, Sungur Savran, Taner Timur, Vijay Prashad, Yeşim Dinçer
About the author
1968 yılında İstanbul’da doğdu. Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olduktan sonra Marmara Üniversitesi’nde İktisat Teorisi dalında yüksek lisans eğitimi aldı. 1991-2007 yıllarında Dünya Armağan ve Nadir Koraltan imzalarını da kullanarak Marksist teori dergisi Gelenek’te yazdı. 2009-2010 yıllarında yayın yapan haberveriyorum.net sitesinin ve 2014-2015 yıllarında yayın yapan Eşitlikçi Forum sitesinin moderatörlerinden ve katkıcılarından biri oldu. 2014-2018 yıllarında İleri Haber sitesinde köşe yazıları yazdı.
Teorisyeniniz Devrimciydi: 21. Yüzyılda Marksizm ve Sosyalizm adlı kitabı 2012 yılında, Gençlerle Baş Başa: Yapay Zekâ adlı kitabı 2020 yılında Yordam Kitap tarafından yayımlandı. Aralarında 2013’te Yordam Kitap’tan çıkan Marksist Klasikleri Okuma Kılavuzu’nun da bulunduğu çok sayıda derleme esere katkıda bulundu.
Karl Marx’ın Kapital adlı eserinin üç cildinin Almancadan yapılan ve ilk baskıları Yordam Kitap tarafından 2011-2015 yıllarında yayımlanan çevirisinin editörleri ve çevirmenleri arasında yer aldı.
Diğer çevirileri:
Karl Marx-Friedrich Engels, Komünist Parti Manifestosu (Sekizinci Baskı, 2017, İleri Kitaplığı. İlk baskısı: 1998, Gelenek Yayınları)
Karl Marx, Fransa’da Sınıf Mücadeleleri 1848-1850 (Üçüncü Baskı, 2016, Yordam Kitap. İlk baskısı: 2009, Yazılama Yayınevi)
Karl Marx, Louis Bonaparte’ın 18 Brumaire’i (İkinci Baskı, 2016, Yordam Kitap. İlk baskısı: 2009, Yazılama Yayınevi)
Karl Marx, Fransa’da İç Savaş (2016, Yordam Kitap)
Karl Marx, Fransız Üçlemesi (2016, Yordam Kitap)
Karl Marx-Friedrich Engels, Gotha ve Erfurt Programları Üzerine (2017, Yordam Kitap)
Friedrich Engels, Ütopyadan Bilime Sosyalizmin Gelişimi (2018, Yordam Kitap)
Friedrich Engels, Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni (2019, Yordam Kitap)
Karl Marx, Ücret, Fiyat ve Kâr (2019, Yordam Kitap)
Friedrich Engels, Konut Sorunu (2020, Yordam Kitap)
1971 yılında Beyrut Amerikan Üniversitesinden mezun oldu. Daha sonra ABD John Hopkins Üniversitesinde uluslararası ilişkiler dalında yüksek lisans yaptı, Stockholm Üniversitesi ve Oxford Üniversitesinde lisans üstü eğitim gördü. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde doktora yaptı. Aynı fakültenin Uluslararası İlişkiler kürsüsünde öğretim üyesiyken, 1982 Anayasası’nın kabul edildiği, YÖK’ün yürürlüğe girdiği 6 Kasım 1982’de görevine son verildi.
Aydınlar Dilekçesi’nin (1984) Yazmanlar Kurulu üyesiydi; “Dilekçe Davası”nda Ankara Sıkıyönetim Askerî Mahkemesinde yargılandı ve aklandı. İnsan Hakları Derneği kurucularındandır. Çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yaptı, dergilerde yazdı. Özgür Gündem gazetesinde yayın kurulu başkanlığında bulundu. 1986-94 yılları arasında, merkezi Cenevre’de bulunan BM Dernekleri Dünya Federasyonu Yönetim Kurulu ve 1993 New York Körfez Savaşı Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi üyeliğinde bulundu. 1996 yılında Darmstadt Teknik Üniversitesinde, 2002 yaz sömestrinde de Darmstadt Uygulamalı Bilimler Üniversitesinde misafir profesör olarak ders verdi. Deniz Gezmiş anısına düzenlenen bir toplantıya yolladığı yazılı mesaj nedeniyle 26 Ekim 1994’te tutuklandı, 16 ay hapis yattı. 1998 yılını da Güdül Cezaevi’nde geçirdi.
Yayınlanmış kitapları şunlardır: Soğuk Savaş’tan Yumuşamaya (1980, Işık Yayıncılık); Mayınlı Tarlada Dış Politika (1982, Hil Yayınları); Nükleer Tehlike (1983, Bilim ve Sanat Yayınları); Yıldız Savaşları: Teknolojisi, Sorunları, Tehlikeleri (1985, Kalem Yayıncılık); BarışSeçkisi (
Devrimci politik mücadeleye katkısı ve ödün vermez politik duruşuyla öne çıkan yazar, çok sayıda ödüle değer görülmüştür. Aldığı ödüllerden bazıları şunlardır:
Türkiye Yayıncılar Birliği Düşünce Özgürlüğü Ödülü (1995); Çağdaş Gazeteciler Derneği İnsan Hakları Ödülü (1994, 1998); Hellman-Hammett Düşünce Özgürlüğüne Katkı Ödülü (1996); Çağdaş Gazeteciler Derneği Yılın Araştırması Ödülü (2006, ABD, Ortadoğu, Türkiye kitabıyla).
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu. Siyasal, düşünsel ve pratik eylemliliği 1968 İstanbul Üniversitesi işgali, 6. Filoyu ve Vedat Demircioğlu’nun ölümünü protesto eylemleriyle başladı. 1973 yazında yurtdışına çıktı. 1974’te TKP üyesi oldu. O tarihten bu yana aktif örgütlü sol siyasetin içinde. Bir yıl Moskova’da Lenin okulunda eğitim gördü. 1980 Aralık ayında ikinci kez yurtdışına çıktı. İngiltere, Fransa ve Almanya’da bulundu. 1992’de Türkiye’ye döndü.
Yayınlanan kitapları:
Küçük Burjuvazi ve Devrim Savaşımı, (Broşür) İşçinin Sesi Yayınları, Temmuz 1984, Londra; Sınıf ve Parti, Dönem Yayınları; Ankara, Nisan 1990 (2. Basım, Etki Yayınevi, İstanbul, Ekim 1992; 3. Basım, NK Gelenek Dizisi, Haziran 2004); Süreklilik ve Kopuş İçinde Marksizm ve Türkiye Solu, Etki Yayınevi, İstanbul Ekim 1992 (2. Basım, El Yayınevi, Mart 2002); Türkiye’nin Dönemeci, Emperyalizm mi? Sosyalizm mi? Etki Yayınevi, İstanbul, Mart 1993; Marksist Bakış Açısından Program Yöntemi, Sorun Yayınları, İstanbul, Ocak 1995; Tarihten Güncelliğe Sınıf Savaşları ve Devlet, Yordam Kitap, İstanbul, Kasım 2006; Özgürlük ve Örgütlülük, Yordam Kitap, İstanbul, Nisan 2007; Yeni Bir Sol Atılım İçin, Kalkedon Yayıncılık, İstanbul, Ocak 2008
Katkı yaptığı ortak kitaplar:
Birinci Emek Sempozyumu, İşçi Konseyi, NK Yayınları, Ekim 2003; Marksist Metin Analizleri, Gelenek Sempozyumu 2005, NK Yayınları, Ağustos 2005; Türkiye’nin Sosyalist Seçeneği, Sol Meclis, NK Yayınları, Nisan 2006; Eleştirel Sağlık Sosyolojisi Sözlüğü, Sol Meclis, NK Yayınları, Nisan 2006
1959’da Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 1960 sonunda Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne maliye asistanı olarak girdi. 1964’te, aynı fakültede, “iktisat doktorası”nı tamamladı. 1964-1966’da Cambridge Üniversitesi’nde araştırmalar yaptı. 1972’de doçent oldu. 1980’de Ankara Üniversitesi Senatosu’nca profesörlüğe yükseltildi. 1983’te Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı’nca 1402 sayılı yasaya göre üniversitedeki görevine son verildi. 1984-1986’da Zimbabwe Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yaptı. Danıştay kararıyla yeniden Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne dönen Boratav, 2002’de emekli oldu. 1997-2003 arasında çeşitli tarihlerde UNCTAD (Cenevre)’de danışmanlık yaptı. 1997 yılı Türkiye Bilimler Akademisi “Hizmet Ödülü” sahibi olan Boratav, 2004-2006 yılları arasında Türk Sosyal Bilimler Derneği Başkanlığını yürüttü. Bağımsız Sosyal Bilimciler grubunun kurucularından ve aktif üyelerindendir.
Eserlerinden bazıları şunlardır:
· Kamu Maliyesi ve Gelir Dağılımı: Kavramlar ve Metod Meseleleri (SBF, Doktora tezi, 1965)
· Gelir Dağılımı: Kapitalist Sistemde, Sosyalist Sistemde, Türkiye’de (100 Soruda Dizisi, Gerçek Yayınevi, 1969)
· Sosyalist Planlamada Gelişmeler (SBF, 1973; Savaş Yayınları, 1982)
· Türkiye’de Devletçilik (100 Soruda Dizisi, Gerçek Yayınevi; Savaş Yayınları, 1974; İmge Kitabevi Yayınları, 2006)
· Tarımsal Yapılar ve Kapitalizm (SBF, 1980; Birikim Yayınları; İmge Kitabevi Yayınları, 2004)
· Türkiye İktisat Tarihi: 1908-2007 (Türkiye İktisat Tarihi: 1908-1985 adıyla, Gerçek Yayınevi, 1988; İmge itabevi Yayınları, 2003-7. baskı, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010)
· 1980’li Yıllarda Türkiye’de Sosyal Sınıflar ve Bölüşüm (Gerçek Yayınevi, 1991; İmge Kitabevi Yayınları, 2005)
· İstanbul ve Anadolu’dan Sınıf Profilleri (Tarih Vakfı/Yurt Yayınları, 1995; İmge Kitabevi Yayınları, 2004)
· Yeni Dünya Düzeni Nereye? (İmge Kitabevi Yayınları, 2000, 2004)
· Bir Krizin Kısa Hikâyesi (Arkadaş Yayınları, 2009)
· Aydınlık Bir Adam - Korkut Boratav, Söyleşi: Hakan Güldağ - İbrahim Ekinci (İmge Kitabevi Yayınları, 2010)
Yazar ve siyasetçi. 1970 yılında ODTU Ekonomi-İstatistik Bölümü’nden mezun oldu. Ünivesite öğrenciliği yıllarında TİP’e girdi (1968), ikinci TİP’te de görev aldı. Yayınlanmış çok sayıda kitabı bulunan Çulhaoğlu, internet haber portalı İleri Haber’de yazıyor.
Eserlerinden bazıları şunlardır:
Tarih Türkiye Sosyalizm(Gelenek, 1988; Doruk, 1996; Yazılama, 2012).
Sovyet Deneyinden Siyaset Dersleri (1989, Gelenek Yayınları).
Solda Yürüyüş Polemiği (1991, Gelenek Yayınları).
Binyıl Eşiğinde Marksizm ve Türkiye Solu (1997, Sarmal Yayınları; 2002, YGS; 2015, Yordam Kitap).
İdeolojiler Alanı ve Türkiye Örneği (1998, Öteki Yayınevi).
Doğruda Durmanın Felsefesi: Seçme Yazılar 1970-2000 (üç cilt, YGS, 2002).
Marksist iktisatçı ve çevirmen. Uzun yıllar İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak çalıştıktan sonra 2006 yılında emekli oldu. Kapital'in İzinde kitabının ortak yazarlarındandır. Yordam Kitap'ın Almanca aslından bir çeviriyle yayınladığı Kapital'in I. cildinin ortak çevirmeni ve kavram editörü, II. cildinin kavram editörüdür. Satlıgan, Türkçeye başta Komünist Manifesto, Marx'ın Kapital'i (Ben Fine ve Alfredo Saad-Filho), Marksist İktisat El Kitabı olmak üzere çeşitli kitap ve makaleler kazandırdı.
Lisans eğitimini siyasal bilim, doktorasını iktisat dallarında yaptı. 1973-83 arasında İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesin’de önce asistan, daha sonra yardımcı doçent olarak görevde bulundu. 1983’te YÖK’ü ve 1402 sayılı yasaya dayanılarak çeşitli öğretim üyelerine işten el çektirilmesini protesto ederek üniversitedeki görevinden ayrıldı. Değişik zamanlarda yurtdışında çeşitli üniversitelerde araştırma ve misafir öğretim üyeliği yaptı. Kurucularından olduğu Bilar İstanbul’da uzun yıllar seminerler verdi. Başta Petrol-İş, Hava-İş, Birleşik Metal, Eğitim-Sen, TMMOB ve TTB olmak üzere, birçok sendikanın işçi eğitim programlarına ve kitle örgütlerinin eğitim faaliyetlerine eğitmen olarak katkıda bulundu. Yapıt, Onbirinci Tez, Sınıf Bilinci dergilerinde yayın kurulu üyeliğinde bulundu. Özgür Gündem geleneğinde yayınlanmış çeşitli gazetelerde uzun süre düzenli köşe yazıları yazdı (1993-2004). Türkçede ve çeşitli dillerde yayınlanan dergilerde ve derleme kitaplarda yayınlanmış çok sayıda makalesi vardır. Türkiye’de Sınıf Mücadeleleri (Cilt 1, Kardelen Yayınları, 1992) ve Avrasya Savaşları (Belge Yayınları, 2001) başlıklı iki kitabı yayınlanmıştır. Nail Satlıgan ile birlikte Dünya Kapitalizminin Bunalımı (Alan Yayıncılık, 1987), Neşecan Balkan ile birlikte The Politics of Permanent Crisis: Class, Ideology and State in Turkey ve The Ravages of Neo-Liberalism: Economy, Society and Gender in Turkey (her ikisi de Nova Science Publishers, 2002) başlıklı derleme kitaplar yayınlamıştır. Son iki kitabın Türkçeleri 2004 yılında Metis yayınları tarafından iki cilt olarak 21. Yüzyılda Türkiye başlığı altında yayınlanmıştır. Halen Praksis dergisinin Danışma Kurulu üyesidir. İşçi Mücadelesi gazetesinin ve Devrimci Marksizm dergisinin yayın kurullarında görev yapmaktadır. Devrimci İşçi Partisi Girişimi’nin kurucularındandır.
1958 yılında AÜ SBF'den mezun oldu. Aynı fakültede asistan olmasının ardından, 1968 yılında doçentliğe, 1979 yılında profesörlüğe yükseldi. 12 Eylül askeri darbesinden sonra görevinden istifa ederek çalışmalarını Paris'te sürdürdü. Eylül 1992'de eski görevine döndü. 2002 yılına kadar bu görevini sürdürdü. Eserleri: -Türk Devrimi ve Sonrası (1971) -Osmanlı Toplumsal Düzeni (1979) -Osmanlı Kimliği (1986) -Osmanlı Çalışmaları-İlkel Feodalizmden Yarı Sömürge Ekonomisine (1989) -Türkiye'de Çok Partili Hayata Geçiş (1991) -Osmanlı-Türk Romanında Tarih, Toplum ve Kimlik (1991) -Küreselleşme ve Demokrasi Krizi (1996) -Toplumsal Değişme ve Üniversiteler (2000) -Sürüden Ayrılanlar (2000) -Türkler ve Ermeniler (2000) -Türkiye Nasıl Küreselleşti (2004) -Felsefi İzlenimler (2005) -Yakın Osmanlı Tarihinde Aykırı Çehreler (2006) -Marksizm, İnsan ve Toplum (2007) -Habermas'ı Okumak (2008) -Felsefe, Toplum Bilimleri ve Tarihçi (2011) -Marx-Engels ve Osmanlı Tarihi (2012)
Hindistan kökenli yazar, gazeteci ve akademisyen. Trinity College’de (ABD) profesördür. Aynı zamanda Hindistan’da faaliyet gösteren Marksist yayınevi LeftWord’ün yayın yönetmenidir. Arap Baharı, Libya Kışı (çev. Şükrü Alpagut, 2012) eseri Yordam Kitap tarafından yayınlanan yazarın kitaplarından bazıları şunlardır: Uncle Swami: South Asians in America Today (2012); Darker Nations: A People’s History of the Third World (2007); Poorer Nations: A Possible History of the Global South (2013).
Samsun Anadolu Lisesi’nden sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü’nü bitirdi. Finans sektöründe çalıştı. Yordam Kitap’ın çıkardığı bazı yapıtlara editör olarak katkıda bulundu. Roman ve öykü eleştirileriyle kitap tanıtım yazıları çeşitli dergilerde yayımlanmıştır.
