Carmen / Opera Klasikleri: 10
Rreth këtij libri elektronik
Fransız besteci Georges Bizet, Prosper Mérimée’nin aynı adlı romanından etkilenir. Henri Meilhac ve Ludovic Halév ile bir araya gelerek Opéra-comique’de sergilenmek üzere, son derece gerçekçi olan, insanın acımasız ve barbar yönünü kusursuz bir şekilde temsil eden karakterleriyle Carmen’i tekrar yaratır ve müzikle buluşturur. O kadar sıra dışıdır ki oyun, prömiyerinde fiyasko olarak anılacaktır; zamanla ikinci bir şansı yakalar ve operaseverlerin sonsuza dek gönlünü çalar. Öyle ki, İtalyan verismo’sunu doğuracak etkiyi yaratacaktır. Operaya kazandırılmış en güçlü femme fatale karakter olan Carmen, elbette ki bir Çingene’den bekleneni yapmış ve hayatını karartacağı bir adamı büyülemiştir: Kurbanı Onbaşı Don Josédir…
***
Opera klasikleri dizisi, libretto külliyatına odaklanmaktadır. Eserlere bir zamandizini, önsöz ve sinopsis ile açılış yapıyoruz; librettonun özgün dili ile birlikte Türkçe çevirisini okurlarımıza sunuyor, bilgilendirici dipnotlar eşliğinde her kesimden müziksevere hitap etmeyi amaçlıyoruz.
Fihrist olarak, opera metinlerini Türkçeye kazandırmaktan ve bütüncül bir bilinç ile okurumuza sunmaktan onur duyuyoruz.
Rreth autorit
Tam adıyla Alexandre César Léopold Bizet, (25 Ekim 1838 - 3 Haziran 1875) özellikle Carmen adlı operasıyla dünya çapında tanınan Fransız klasik müzik bestecisi.
Georges Bizet, Paris yakınlarında, orta sınıf bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Müzik yeteneğini amatör bir müzisyen olan annesi keşfetti. Şan öğretmeni olan babası ile annesi ona ilk müzik eğitimini verdiler. Georges Bizet, Marmontel'den piyano, Pierre Zimmermann ve damadı Charles Gounod'dan armoni, Fromental Halévy'den kompozisyon dersleri aldı.
Bizet, konservatuardan 1852'da piyano dalında, 1855'te flüt org ve füg dallarında birincilikle mezun oldu. 17 yaşında ilk senfonisini besteledi ve Roma Ödülü'nü kazandı. Bu burs sayesinde İtalya'yı gezebildi ve İtalya onun müziğini bolca besledi. Burada, Don Procopio operasını besteledi. Bir piyanist olarak Bizet, Franz Liszt gibi büyük isimler de dahil pek çok kişi tarafından ayakta alkışlanıyordu. Ancak zamanla depresyona girerek kendi sanatsal değerini sorgulamaya başladı ve 1860'da annesinin ölümü ona büyük bir darbe oldu.
Bizet, 1871'de Çocuk Oyunu Suitini tamamladı. 1872 yılında tek perdelik Djamilla (Cemile) operası ve sahne müziğini yazdığı Alphonse Daudet'nin L'arlésienne (Arles'li kız) oyunu sahnelendi ancak başarısız oldu. Yine de Bizet, Cemile operası ilerde opera başyapıtı Carmen'de de takip edeceği müzikal üslubunu bulmuştu. L'arlésienne eserinden aldığı çeşitli bölümlerden bestelediği süit ise ilk çalındığı andan itibaren büyük ilgi gördü ve günümüzde de bu süit sanatçının en çok dinlenen eserleri arasındadır.
Bizet, bu arada Carmen operası üzerinde çalışmaya başladı. Prosper Mérimée'nin Carmen romanınından çok etkilenen Bizet, bu romanı operaya uyarladı. Eseri 1874'de tamamladı, temsil ise 1875'de gerçekleşebildi, ancak konusu nedeniyle çok ağır eleştiriler aldı. Eserin ilk sahnelenmesinden 31 gün sonra, kalp krizi geçirerek 36 yaşında hayatını kaybetti.
