Kazakistan Edebiyatında Hikâye

Ayvaz Morkoç

nov. 2023 · Edebiyat Bok 145 · DBY Yayınları

Om den här e-boken

Ülkemizde Türkiye dışındaki Türk dünyası edebiyatlarının yeterince tanınmadığı bilinmektedir. Türk dünyası halklarının edebiyatları hakkında doğru bilgi sahibi olabilmek için her Türk topluluğunun edebi metin ve eserlerinin Türkiye Türkçesine titizlikle aktarılması gerekir. Geniş coğrafyaya yayılmış soydaşlarımızı yakından tanımak ve edebi eserlerini bilimsel yaklaşımla değerlendirmek önemli görevlerimizdendir. Türk dünyası topluluklarının edebiyatları söz konusu olduğunda Kazakistan edebiyatı en başlarda akla gelmektedir. Toplumsal varlık olan insanı en yoğun ve özlü şekilde anlatmayı hedefleyen ve kısa hacimli nesir türü olan hikâye Kazakistan edebiyatında hayati öneme sahiptir.

Elinizde bulunan bu eser Kazakistan edebiyatında batılı anlamdaki modern hikâyenin oluşum biçimi ve gelişim çizgisini kaynaklar ve metinler aracılığıyla belirlemek amacıyla kaleme alınmıştır. Araştırmada ilkin Kazakistan’ın Çarlık Rusya’sı tarafından işgali kronolojik sıra ile ana hatlarıyla anlatılmıştır. Ardından ülkede kıssa ve masal döneminden hikâyeye geçişin nasıl sağlandığı gözler önüne serilmiştir. Alaş edebiyatı döneminde hikâye karakteristik özellikleri ve ses getiren başarılı temsilcileriyle tanıtılmıştır. Bununla birlikte ülkede hikâye türünün kuruluş ve gelişmesine yön veren öncü isimler hakkında derli toplu bilgiler verilmiştir. Sovyet dönemi Kazakistan edebiyatında hikâyenin geçirdiği tarihi süreç ile aşamalar kronolojik olarak ele alınmıştır. Yoğun araştırma ve yazma çalışmalarıyla Kazakistan hikâyeciliğine yön veren, çığır açan ve katkı sağlayan edebiyatçılar anlatılmıştır. Seçilmiş hikâye metinleri günümüz Türkiye Türkçesine titiz çalışmayla aktarılmış, kimi hikâyeler şekil ve içerik yönünden irdelenerek üzerinde yorum ve değerlendirmeler yapılmıştır.

Kitabımızda tarihi ve teorik incelemenin dışında Kazakistan edebiyatına ait 18 adet hikâyenin günümüz Türkiye Türkçesine özenle aktarılmış metinleri yer alır. Yazarların doğum tarihleri göz önünde bulundurularak birer hikâyesi seçilmiştir. Hikâye metinleri verilmeden önce her bir hikâyeci hakkında tanıtıcı bilgiler verilmesi uygun görülmüştür. Sıralanan bilgiler her bir yazarın hayatı, sanatçı kişiliği, edebi görüşleri, hikâye sahasındaki arayış ve kalem faaliyetleri değerlendirilerek oluşturulmuş bilimsel araştırma ürünü verilerdir. Kimi yazarlar için verilen bilgiler önceden yayımlanan bildiri ve makalelerimizden yararlanılarak oluşturulmuştur.

Kitap aracılığıyla okuyucuların çağdaş Kazakistan hikâyeciliği hakkında derli toplu bilgi sahibi olması hedeflenmektedir. Eser sayesinde ülkemizdeki geniş okuyucu kitlesi ünlü hikâyeciler ve örnek hikâyelerden yola çıkarak Kazakistan hikâyesini yakından tanıma fırsatı bulacaktır.

Om författaren

AYVAZ MORKOÇ, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Azerbaycan şairi, Osman Sarıvelli’nin Hayatı ve Eserleri isimli tezini Prof. Dr. Yavuz Akpınar danışmanlığında tamamladı. Ardından Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Prof. Dr. Ömer Faruk Huyugüzel’in danışmanlığında Nahit Ulvi Akgün’ün Hayatı ve Şiirleri Üzerine Bir İnceleme başlıklı doktora tezini savundu. Uluslararası kitaplarda bölüm yazarlığı ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış çok sayıda makalesi bulunmaktadır. Hâlen Celal Bayar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde vazifesini sürdüren Doç. Dr. Ayvaz Morkoç, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim dalında görev yapmaktadır.

Yazarın Yayımlanmış Kitapları:

1. Azerbaycan Edebiyatında Hikâye, İstanbul: DBY Yayınları, 2022, No: 224.

2. Türkmenistan Edebiyatında Hikâye, İstanbul: DBY Yayınları, 2022, No: 270.

3. Kazakistan Edebiyatında Hikâye, İstanbul: DBY Yayınları, 2023, No: 298.

4. Kırgızistan Edebiyatında Hikâye, İstanbul: DBY Yayınları, 2023, No: 317.