Leopar

Giuseppe Tomasi Di Lampedusa

apr. 2020 · Can Yayınları

Um þessa rafbók

Bazı eleştirmenler, Leopar’ın yalnız İtalyan değil, dünya edebiyatının bir başyapıtı, 20. yüzyılın en önemli romanlarından biri olduğunu ileri sürer. Roman, Sicilya’da Bourbon Krallığı’nın çöküş yıllarında soylu bir ailenin, özellikle de ailenin reisi Prens Fabrizio Salina’nın yaşamöyküsünü anlatır. 70 yaşına gelmiş, ilginç özellikleri ve uğraşları olan Fabrizio Salina, soylulara özgü dünyanın çöküşüyle birlikte yavaş yavaş ilerleyen kendi çöküşünü de hüzünle yaşar. Israrla sürdürdüğü geleneklerin, içine kapandığı görkemli dünyayı oluşturan öğelerin sessizce kayıp gittiğini, dönüşü olmayan sonun yaklaşmakta olduğunu gözler. Ne var ki, arkadan cıvıl cıvıl bir kuşak gelmekte, onun vaktiyle yaşadığı tüm duyguları, tüm heyecanları başka bir dekor içinde, başka koşullar altında onlar da tüm yoğunluğuyla yaşamaktadır. Bir yolculuk sırasında rahatsızlanarak, denize bakan bir otel odasında dinlenmeye çekilen prens, mumun alevinin sönmek üzere olduğunu sezinler. Hayatının muhasebesini yapar ve, “Her şeyin olduğu gibi kalmasını istiyorsak her şeyi değiştirmeliyiz,” diye düşünür. Luchino Visconti’nin 1963’te beyazperdeye uyarladığı Leopar, sinema tarihinin başyapıtlarından biri olarak da anılmaktadır.  

Um höfundinn

GIUSEPPE TOMASI DI LAMPEDUSA, 1896’da Palermo’da doğdu. Sicilya aristokrasinin köklü ve nüfuzlu ailelerinden gelen Lampedusa; Parma Dükü, Lampedusa Prensi, Torretta Baronu ve Montechiara Baronu oldu. 1915’te hukuk fakültesine yazıldı fakat aynı yıl orduya çağrıldı. Birinci Dünya Savaşı’nda esir düştüğü Szombathely Kampı’ndan kaçmayı başardı ve İtalya’ya yürüyerek döndü. 1926-1927 yıllarında Cenova’da çıkan Le Opere e i Giorni (Yapıtlar ve Günler) adlı dergide Fransız edebiyatı hakkında eleştiriler yazdı. 1932’de psikanalist Alexandra (Licy) Wolff Stomersee’yle evlendi. Uzun yıllar yazmaya ara veren Lampedusa, 1954’te San Pellegrino Terme’de, dönemin önemli yazarlarıyla bir araya gelme fırsatını bulduğu bir edebiyat konferansından güç alarak yeniden kaleme sarıldı ve hayatının son üç yılını yazmaya adadı: Dünya çapında büyük bir başarı elde eden, Luchino Visconti tarafından sinemaya uyarlanan Leopar’ı bu dönemde kaleme aldı. 1957’de Roma’da öldü.

SEMİN SAYIT 1935’te İstanbul’da doğdu. 1962’den beri İtalya’da yaşıyor. Uzun süre Roma’daki Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nde (FAO) çalıştı. 1995’ten bu yana İtalyanca ve İngilizceden çeviriler yapıyor. İtalyan edebiyatının Türkiye’de tanınmasına katkıları nedeniyle 2003 yılında İtalyan cumhurbaşkanı tarafından Commendatore unvanına layık görüldü ve İtalyan Dayanışma Yıldızı nişanı aldı. Giuseppe Tomasi di Lampedusa, Italo Calvino, Primo Levi, Leonardo Sciascia, Antonio Tabucchi, Alessandro Baricco, Genevieve Vaughan ve P.L. Travers’den çeviriler yaptı.