Siyer Yazıcılığında Dönüşüm: Meşrutiyet Dönemi Türkçe Siyer Yazıcılığı

Nesime Beyza Kemikli

2021. g. nov. · DBY Yayınları

Par šo e-grāmatu

19. yüzyıl Osmanlı Devleti’nde siyasî, iktisadî, sosyal, kültürel ve ilmî anlamda yeniliklerin yaşandığı bir dönemdir. Bu değişim, tarih yazıcılığında da kendini göstermiştir. Batı’da bilgi anlayışında yaşanan değişim ve tarih yazımında kullanılan yeni metotlar çerçevesinde Türk aydını da kendi tarih algısını inşa etme girişiminde bulunmuştur. Bu itibarla umumi tarihler veya Osmanlı tarihleri yazıldığı gibi İslam Tarihi sahasında da eserler verilmiştir.

Bu dönemde yetişen müellif ve muharrirlerden bazıları yenilik arayışlarını takip ederken bazısı da geleneğe sahip çıkma sâikiyle hareket etmiştir. Bu doğrultuda telif ettikleri eserlerde farklı Peygamber tasavvurlarına rastlanmaktadır. Siyer yazıcılığına uyarlanan bilimsel metotlar neticesinde dilde, üslupta, muhtevada ve kaynak kullanımında dönüşüm meydana gelmiştir. Bununla birlikte siyer yazıcılığı, dönemin siyasî ve sosyal meseleleri etrafında bir meşrûiyet aracı olarak kullanılmıştır.

Bu araştırma, Meşrutiyet dönemi siyer yazıcılığında meydana gelen değişimi konu edinmektedir. Bu meyanda, Düzceli Yusuf Suad’ın Akvemü’s-Siyer, İzmirli İsmail Hakkı’nın Siyer-i Celîle-i Nebeviyye ve Celal Nuri’nin Hâtemü’l-Enbiyâ adlı eserleri üzerine bir incelemede bulunulmuştur.

Par autoru

NESİME BEYZA KEMİKLİ, 2018 yılında Bursa Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 2020 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Meşrutiyet Dönemi Türkçe Siyer Yazıcılığı Üzerine Bir İnceleme” isimli tezi ile yüksek lisansını tamamladı. 2019 yılında Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olarak göreve başladı. Halen Doktora eğitimini Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde sürdürmektedir.