Yeraltından Notlar

Fyodor Dostoyevski

nën 2023 · Doğan Yayınları

Rreth këtij libri elektronik

Bu "notlar" olsun, notların yazarı olsun elbette hayal ürünüdürler. Ancak genel olarak toplumumuzun içinde bulunduğu durum göz önünde bulundurulacak olursa, yine de bu tür notların yazarları gibi karakterler gerçek hayatta olabilirler; dahası olmak zorundadırlar. Yakın geçmişimize ait sıradan bir karakteri toplumun karşısına çıkararak onun daha iyi tanınmasını istedim. Bu karakter, günümüz kuşağının yaşayan temsilcilerinden biridir. "Yeraltı" diye adlandırılan bu bölümde bu kişi kendini tanıtıyor, görüşlerini ortaya koyuyor; bütün bunların ortaya çıkma nedenlerini ve bizim toplumumuzda neden ortaya çıkmak zorunda olduklarını izah etmeye çalışıyor. Sonraki bölümde ise söz konusu şahsın yaşamındaki kimi olaylarla ilgili gerçek notları bulacaksınız. (F. M. Dostoyevski)

Rreth autorit

Fyodor M. Dostoyevski Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, 30 Ekim 1821'de altı çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu olarak dünyaya geldi. 1838'de Reval'deki Mühendislik Akademisi'ne girdi. 1843'te akademiyi bitirip Savaş Bakanlığı'ndaki Mühendislik Dairesi'ne atandı. Akademi yıllarında Alman ve Fransız edebiyatlarıyla tanıştı; 1830'dan sonra sayıları hızla artan dergi ve gazetelerde yazarak geçim sıkıntısını gidermenin yollarını aradı. Kendini edebiyata adamak için resmi görevinden istifa etti. Artık tek geçim kaynağı edebiyattı. 1846'da yayımlanan ilk romanı İnsancıklar'ın edebiyat eleştirmenlerince keşfi, Rus edebiyat tarihine damgasını vurmuş bir olaydır. 1849'da devrimci bir harekete üye olduğu için tutuklandı. Tam sekiz ay tutuklu kaldı. Aralarında Dostoyevski'nin de bulunduğu yirmi bir kişinin idam kararı Çar tarafından affedildi, Dostoyevski'nin cezası sekiz yıl hapse çevrildi. Sibirya yıllarının, Dostoyevski edebiyatı üzerinde büyük etkisi oldu. Yurtdışında geçirdiği dört yılın sonunda Rusya'ya döndüğünde onu dünyanın en büyük yazarlarından biri yapacak romanları bir biri ardına yazmaya başladı: Suç ve Ceza (1866), Budala (1869), Ecinniler (1872), Delikanlı (1875) ve Karamazov Kardeşler (1880). Kumar borçları, alacaklılar, borçlarını ödemek için kaleme aldığı romanlar ve sara hastalığıyla geçen hayatı 25 Ocak 1881'de sona erdi. 31 Ocak 1881'de Dostoyevski'nin cenazesini 30.000 kişi izliyordu. Bir yazarın ölümü bütün Petersburg'u sokağa dökmüştü.