Bu eser, belirtilen iki imkân üzerinden ortaya çıkan bir çalışmadır. Eserde ilk dönemin dört düşünürü Kaşgarlı Mahmut, Ahmet Yesevî, Yunus Emre ve Âşık Paşa örnek olarak ele alınmaktadır. Çalışmada, analiz ve inşa yöntemi takip edilerek Farabi ve Kaşgarlı’nın İsim ve Fiil’i, Ahmet Yesevî’nin Bolgay’ı yani İmkân’ı belirlenmektedir. Dönemin düşüncesinde varlık isimleri çalışmada, fâil, ışk, kendü, kevn, mevcûd, vücûd ve varlık, gibi terimlerle; varlık fiilleri, kâne, vucide, mevcûd, bar/var, tur/ur, bardur/barturur, gibi terimlerle ortaya çıkmaktadır. Dilcilerin tartışmalarına Türk dilinde felsefenin temel varlık kavramı olan, bar (var) isim-fiilinin yansımaması hem Türk dili ve hem Türk felsefesi açısından bir eksiklik olduğuna işaret edilmektedir. O nedenle eserin kendisi varlık’a ve ötesi var’a (meta-varlık) odaklanmakta, yapılan ve yapılacak meta-varlık çalışmalarının Türk dilinde felsefenin imkânı olduğu ortaya konulmaktadır.
PROF. DR. İRFAN GÖRKAŞ, 1985’te Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. 1986-2010 yılları arasında Şuhut, Çay, Bolvadin İmam-Hatip Liseleri ile Bolvadin İşitme Engelliler Meslek Lisesi’nde öğretmen ve yönetici olarak çalıştı. 1995 yılında Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı İslam Felsefesi Bilim dalında “Cemaleddin Akasarayî Hayatı ve Eserleri” adlı teziyle Yüksek Lisansını tamamladı. Ocak 2006’da “Ebu Said Muhammed Hadimî’de Bilgi Meselesi” adlı tez çalışmasını tamamlayarak Doktor oldu. Bolvadin Anadolu İmam-Hatip Lisesi’nde ‘Başöğretmen’ ünvanı aldı.
Mart 2010 yılında Yardımcı Doçent unvanıyla Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü, Temmuz 2010’da Artvin Çoruh Üniversitesi Eğitim Fakültesi İDKABE Bölümü öğretim üyeliğine atandı. Ekim 2014’de Üniversitelerarası Kurul tarafından Doçent unvanı verildi. 03.03.2021 tarihinde Profesör oldu. Ocak 2015’de Doçent unvanıyla Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Ağustos 2018’de AKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü öğretim üyeliğine, Mart 2021’de Profesör unvanıyla AKÜ İslami İlimler Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü İslam Felsefesi Anabilim Dalı öğretim üyeliğine atandı.
Artvin Çoruh Üniversitesi Eğitim Fakültesi İDKABE Bölümü, Yozgat Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü başkanlıkları; İslam Felsefesi Anabilim Dalı ile İslam Düşüncesi Anabilim Dalı başkanlıkları; Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekan Yardımcılığı, senato üyeliği, İlahiyat Fakültesi Dergisi editörlük görevlerini yürüttü. Halen Afyon Kocatepe Üniversitesinde Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü başkanlığı ile İslam Felsefesi öğretim üyeliği görevlerine devam etmektedir.
Cemaleddin Aksarayî, Hayatı ve Eserleri (Aksarayi Vakfı Yayınları, İstanbul 1995). Bolvadin Şiirleri, (Derleme, Bolvadin Belediyesi Yay., Bolvadin 2002. ISBN 9759319705). Mehmet Ali Ayni’nin Darulfünun Felsefe Tarihi Üzerine Bir İnceleme (Birleşik Yayın, Ankara, 2012. ISBN 6055515881). 19.Yüzyıl Osmanlıda Felsefe Mehmet Arif Bey, Hayatı ve Felsefesi, (Kitap Evi, Ankara 2012; Berikan, Ankara 2015. ISBN 6059912792). Osmanlı Mekteplerinde Ahlak, (Birleşik, Ankara 2014. ISBN 6054733484). Düşüncenin İzini Sürmek Bolvadin’de Dinî Hayat, (Sonçağ Yayınları, Ankara 2016. ISBN 6059190886). Yozgadî Keşfî Mustafa Efendi, Keşifler Risalesi Risale-i Keşfiyye Ahlak-ı Adudiyye Tercümesi, (Büyüyen Ay, İstanbul 2016. ISBN 6059268196; İlahiyat Yayınevi, Ankara 2019. ISBN 786056 960 956).yayınlanmış eserleridir.