Τα έργα της κρητικής λογοτεχνίας προερχόμενα από λόγιους Κρητικούς που είχαν σπουδάσει την ιταλική γλώσσα, είναι έργα εμπνευσμένα από ιταλικά πρότυπα με την διαφορά ότι οι Κρητικοί συγγραφείς δεν δημιούργησαν δουλικές λογοτεχνικές απομιμήσεις, αλλά έργα κλασικά και ανυπέρβλητα χάρη στο κρητικό γλωσσικό ιδίωμα. Ένας εκ των κορυφαίων Κρητικών ποιητών είναι και ο Γεώργιος Χορτάτζης. Η αστική κωμωδία του Χορτάτζη, Κατζούρμπος, γράφτηκε τέλη του 16ου αιώνα και όπως είναι φυσικό ακολουθεί τα πρότυπα της ιταλικής κωμωδίας των χρόνων της Αναγέννησης. Η υπόθεση του έργου θέλει δύο νέους, τον Νικολό και την Κασσάνδρα, τρελά ερωτευμένους. Ο έρωτας όμως αυτός δεν είναι ανέφελος. Η Πουλισένα, η ψυχομάνα της Κασσάνδρας, παραδόπιστη, θέλει να της δώσει για γαμπρό τον πλούσιο γερο-Αρμένη. Οι κωμικές καταστάσεις διαδέχονται γοργά η μία την άλλη με κωμικούς τύπους όπως εκείνοι του Κουστουλιέρη, ενός ψευτοπαλληκαρά στρατιωτικού και του Κατζούρμπου φυσικά, του αστείου και ετοιμόλογου υπηρέτη.