Filozofuj! 2020 nr 2 (32) (marzec-kwiecień): Tajemnica życia
Acerca de este libro electrónico
Spis treści
Przypadkowa przyczyna życia > Jerzy Dzik
Procesy zachodzące w organizmach mają fizyczną bądź chemiczną naturę. Nie znaczy to, że biologię da się zredukować do fizyki i chemii. Wynika z tego jednak, że choć nie da się kontaktu z absolutem nawiązać na gruncie biologii i pozostaje to domeną fizyki, to istota życia klarownie objawia się na poziomie odpowiednio uporządkowanych reakcji chemicznych, czyli fizjologii.
Emergencja życia > Robert Poczobut
Kontrowersje dotyczące natury oraz genezy życia należą do najstarszych w historii filozofii. Pośród licznych stanowisk, jakie sformułowano na przestrzeni wieków, na uwagę zasługuje koncepcja emergentystyczna – mająca zwolenników w przeszłości, obecnie zaś przeżywająca swój renesans.
Czego o życiu może nauczyć nas sztuczne życie? > Maciej Komosiński
Życie jest jednym z najbardziej fascynujących, a zarazem najbardziej skomplikowanych zjawisk znanych człowiekowi. Współczesna nauka oferuje wiele metod badania fenomenu życia, jednak niektóre z tych badań wkraczają w najbardziej ryzykowne obszary działalności człowieka, prowokując pytania moralne i etyczne.
Biocentryzm – filozofia szacunku i czci wobec wszystkich przejawów życia > Dominika Dzwonkowska
Wielu etyków zadaje pytanie: co sprawia, że krzywda wyrządzona określonym formom bytu jest uważana za zło etyczne? Często odpowiedzi na to pytanie szuka się, wskazując na pewne cechy, które decydują o przynależności do danego rodzaju. Na przykład wszyscy ludzie, z samej racji, że są ludźmi i wykazują cechy istotne dla ludzi, zasługują na uwzględnianie w naszych wyborach moralnych. Co jednak by było, gdybyśmy pomyśleli, że nie tylko ludzie zasługują na takie traktowanie?
Teoria inteligentnego projektu > Kazimierz Jodkowski
Teoria inteligentnego projektu (w skrócie: teoria ID) to ogólna teoria rozpoznawania projektu. Projekt to obiekt, który powstał z udziałem inteligencji.
Kalendarium problemowe
Fragment z klasyka
Wywiad
Czym jest życie? > Wywiad z profesorem Peterem Godfreyem–Smithem, jednym z największych na świecie specjalistów od filozofii życia
Narzędzia filozofa
Eksperyment myślowy: Żywe czyli się rusza > Artur Szutta
Teoria argumentacji: #27. Zasada życzliwości w argumentacji > Krzysztof A. Wieczorek
Gawędy o języku: #14. Smutny kamień i „byt, od którego większego nie można pomyśleć” > Wojciech Żełaniec
Felietony
Co to za życie > Adam Grobler
Życie na niby, ewolucja na próbę > Jacek Jaśtal
Satyra
Kara śmierci i świętość życia (antysatyra) > Piotr Bartula
Filozofia w literaturze
Prawiek i inne czasy oraz pytanie o sens > Natasza Szutta
Narzędzia filozofa
Greka i łacina z wielkimi klasykami: Życie > Michał Bizoń
Wokół tematu
Życiem kieruje gra… dosłownie! > Bartosz Kośny
Filozofia umysłu
Puszki za autem weselnym, czyli komu wierzyć w sprawie istoty umysłu? > Tomasz Szubart
Z półki filozofa…
Między przesądem a scjentyzmem > Piotr Biłgorajski
Fizyka w pułapce piękna > Elżbieta Drozdowska
Filozofia w szkole
Czy jesteśmy tarczą, do której celuje świat? Scenariusz lekcji etyki dla klasy IV–VI > Dorota Monkiewicz-Cybulska
Meandry metafory
#1. Metafory w filozofii > Marek Hetmański
Wokół tematu
Życie jako egzystencja > Marek Błaszczyk
Filozofia w filmie
Ad Astra > Piotr Lipski
Filozofia z przymrużeniem oka
* * *
Drodzy Czytelnicy,
życie jest zjawiskiem, które organizuje nasze funkcjonowanie w świecie. To, co martwe, na ogół pozostaje na marginesie naszych zainteresowań. Jest tak dlatego, że bycie żywym jest warunkiem koniecznym podejmowania jakichkolwiek działań. Pozostaje jednak pytanie: czym tak naprawdę jest życie? Czy redukuje się ono jedynie do procesów fizycznych, czy też może jest czymś zupełnie innym? Jest zresztą czymś zaskakującym, że nasza cywilizacja, która tak bardzo szczyci się stopniem zaawansowania rozwoju technologicznego, do tej pory ma poważne wątpliwości co do tego, jaka jest natura fenomenu, który umożliwił jej powstanie.
Problem życia ma w filozofii długą historię. Dociekania w tej kwestii rozpoczęli presokratycy, a kolejne rozdziały pisali tacy myśliciele jak Arystoteles, René Descartes czy Henri Bergson. Dzięki wysiłkom podejmowanym w ramach nauk przyrodniczych mamy dzisiaj do dyspozycji morze danych na temat procesów, które towarzyszą zjawisku życia. Nie oznacza to jednak, że w pełni je rozumiemy. Zadaniem filozofów byłoby zatem zinterpretowanie tych danych i sformułowanie spójnej i odpornej na zarzuty teorii życia. Najnowszy numer zawiera fascynujące teksty, które mogą nas przybliżyć do osiągnięcia tego celu. Autorzy mierzą się w nich bowiem z wieloma skomplikowanymi zagadnieniami, takimi jak hylozoizm, witalizm, organicyzm, biocentryzm, natura emergencji i teoria ewolucji. Panoramę tych poglądów podsumowuje wywiad z profesorem Peterem Godfreyem-Smithem z Uniwersytetu w Sydney.
Zachęcamy Was również do zwrócenia uwagi na stałe działy pisma, w których tym razem przeczytacie m.in. o metaforach (otwieramy nowy cykl tekstów prof. Marka Hetmańskiego!), zasadzie życzliwości, filozoficznej interpretacji powieści Olgi Tokarczuk i poglądach starożytnych filozofów na fenomen życia. Dla nauczycieli jak zwykle przygotowaliśmy scenariusz lekcji. Filozofujcie (z życiem)!
Redakcja
Egzemplarz można zamówić tutaj: https://filozofuj.eu/produkt/filozofuj-2020-nr-2-32/
