Patriotyzm i nacjonalizm: Ku jakiej tożsamości kulturowej?
Um þessa rafbók
przesądza o trwałości ładu społecznego, wartości, wzorów osobowych
zachowujących porządek społeczny. Bunt jest reakcją zmierzającą do
określenia nowych celów, jest usiłowaniem zmiany istniejącej struktury –
tak we Wstępie Prof. Jerzy Nikitorowicz określa dwa podstawowe typy
postaw społecznych, umożliwiających do osiągnięcia takiej a nie innej
tożsamości zbiorowej. Obie postawy w społeczeństwie są niezbędne, by
utrzymać konieczną równowagę, jednak współczesny nam chaos aksjologiczny
prowadzi do wynaturzenia obydwu typów. Paradoksalnie nie bez przyczyny
książka, omawiająca patriotyzm i nacjonalizm, zjawiska będące efektem
(braku) dialogu kulturowego, powstała właśnie w Białymstoku, tyglu
narodowościowym, kolebką dziedzictwa wielokulturowego. Miejsce, gdzie
przez stulecia ścierały się i wzajemnie dopełniały dziedzictwa
rozmaitych narodowości, ras czy religii, szczególnie żywo musiało
zareagować na współczesne zaostrzenie postaw, kumulację emocji i
politykę zaciśniętej pięści. Gdzie przebiega cienka granica między
patriotą a nacjonalistą? W którym momencie hasła narodowościowe
nabierają wydźwięku szowinistycznego? Kiedy bohater przeradza się w
bandytę? Dlaczego młodzi ludzie tak chętnie wybierają opcje skrajne?
Zgromadzeni w tomie autorzy w jednej kwestii pozostają zgodni: agresja i
nienawiść to najczęściej zawoalowane formy strachu i dezorientacji.
Cel
publikacji pozostaje więc dwojaki: 1. nakreślić problem, nazwać go i
uświadomić; 2. wskazać możliwe środki przeciwdziałania polityce
nienawiści, zaakcentować rolę edukacji, podkreślić możliwości, jakie
daje dialog kulturowy i umiejętność otwarcia się na Innego. Cel ten
osiągnięto z naddatkiem.
Einkunnir og umsagnir
Um höfundinn
profesor, kierownik Katedry Edukacji Międzykulturowej Uniwersytetu w Białymstoku, wieloletni dziekan Wydziału Pedagogiki i Psychologii oraz rektor Uniwersytetu w Białymstoku w latach 2005–2012, sekretarz naukowy KNP PAN, przewodniczący Zespołu Pedagogiki Kultury i Edukacji Międzykulturowej KNP PAN, przewodniczący Stowarzyszenia Wspierania Edukacji Międzykulturowej. Autor książek i artykuł.w z zakresu edukacji regionalnej, wielo- i międzykulturowej, organizator cyklicznych konferencji na temat edukacji międzykulturowej.
