About this ebook
Sihâm-ı Kazâ, imparatorluğun bu değişim ve dönüşümünden oldukça yarar sağlayan eğitimli, kültürlü seçkinler ve himaye ilişkileri sayesinde olağan dışı bir yükseliş gösteren idarecileri, bürokratları hedef alan bir hiciv külliyatının adı oldu. İmparatorluğun bu istikrarsız dönemi, sözü edilen güç çatışmalarını, rekabetleri ve düşmanlıkları daha da görünür hale getirdi. Kâtib Çelebi, özellikle genç bir sultan olan II. Osman’ın tahttan indirilip sadrazamı ve hadımağasıyla birlikte öldürülmesi (1622) travmasını merkeze alarak bu çalkantılı yıllara “hâile-i Osmâniyye” dedi. Hatta Gabriel Piterberg bu döneme ilişkin mükemmel ve yetkin çalışmasının başlığını -Kâtib Çelebi’den ödünçleyerek- Bir Osmanlı Trajedisi koydu. Nev’îzâde Atâyî ise Hadâiku’l-Hakâik fî Tekmileti’ş-Şakâik’de bu çalkantılı yılları “fetret-i Osmâniyye” diye tanımladı. İmparatorluğun sözü edilen travmatik ve çalkantılı yıllarını, pek çok tarihyazıcısı gibi on yedinci yüzyılın gözü pek şairi Nef’î (Hasankaleli Ömer Bey) de çok iyi okudu ve çağında gözlemlediği haksızlıkları, aksaklıkları ve liyakatsizlikleri eleştiri imbiğinden süzerek hicve döktü.
About the author
On yedinci yüzyıl Osmanlı şiirinin özge üsluplu şairi Nef’î (1572 ? - 1635), Dîvân’ları (Türkçe, Farsça), Sihâm-ı Kazâ’sı ve Tuhfetü’l-Uşşâk’ı ile bilinir. Nef’î’nin Türk edebiyatında kaside şairi olarak tanınıp sivrilmesi konusunda bütün kaynaklar birleşir. Nef’î’ye ilişkin monografiler, incelemeler, edebiyat tarihleri ve tezkireler onun özgün bir ses şairi olduğunu özellikle vurgularlar. Nef’î’nin Osmanlı şiirine getirdiği yeni ses ve taze söylem, kaside ve gazellerindeki deruni ahenk, ezgi ve tını onun en belirleyici özellikleri olarak karşımıza çıkar. Yine aynı biçimde hayatı rintçe kavrayışın getirdiği söyleyiş kudreti, heybetli eda ve şiir musikisi Nef’i’nin diğer üslup özellikleri olarak belirir.
Furkan Öztürk (1975) Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdi. Yüksek lisansını aynı üniversitede yaptı. DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde araştırma görevlisi olarak çalıştı, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı’nda Bâkî Divanı Sözlüğü (Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük) konulu teziyle doktorasını tamamladı. Bâkî Dîvân, Nümûne-i Edebiyyât-ı Osmâniyye, Tezkire-i Silahdâr-zâde (Eleştirel Basım), Ebüzziyâ Tevfik Nef’î, Bâkî Divanı Sözlüğü, Ta’lîm-i Edebiyyât (Eleştirel Basım), Lügat-ı Nâcî, Ahmedî İskendernâme adlı kitaplarının yanı sıra pek çok makalesi yayımlanan Furkan Öztürk Akdeniz Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışıyor.
